In 2020 zijn meer dan 10.000 mensen in Vlaanderen overleden aan de gevolgen van COVID-19, de ziekte die wordt veroorzaakt door het coronavirus. Daardoor is in het eerste coronajaar ook de totale sterfte flink gestegen, wat meteen ook een knik veroorzaakt in de levensverwachting. Deze trend volgt nagenoeg volledig de Europese cijfers.

Eerder al meldde het Europese bureau voor de statistiek Eurostat dat in 2020 de levensverwachting van de Europeanen 80,4 jaar bedroeg. Dat is 0,9 jaar minder dan in 2019. De daling was zo goed als volledig te wijten aan de plotselinge stijging van het sterftecijfer door de coronapandemie. 

Wat Vlaanderen betreft: jongens die in 2020 zijn geboren, hebben een levensverwachting van 80,2 jaar; en meisjes een levensverwachting van 84,2 jaar volgens nieuwe cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid.

Alles samen overleden in 2020 70.219 Vlamingen, het hoogste aantal sinds Vlaanderen bijna 30 jaar geleden de sterftecijfers zélf is gaan registreren. Ter vergelijking: in 2019 overleden 61.753 Vlamingen. In 2020 stierven 10.829 Vlamingen aan de gevolgen van COVID-19, meteen de belangrijkste doodsoorzaak, zowel voor mannen als vrouwen. 
Meer dan dubbel zoveel mannen overleden aan covid als aan longkanker, de op één na belangrijkste doodsoorzaak bij mannen. En ook ruim dubbel zoveel vrouwen stierven aan covid als aan hartfalen en andere hartziekten, de tweede doodsoorzaak bij vrouwen. 

"Ook in 2020 zien we dat het sterfterisico voor belangrijke doodsoorzaken zoals kankers en hart-en vaatziekten verder blijft dalen zoals in de jaren daarvoor", zegt Vlaams minister van volksgezondheid Crevits op VRTNWS. "Maar COVID-19 heeft jammer genoeg de daling van het totale sterftecijfer gestopt." Meer nog, de totale sterfte is voor het eerst sinds lang duidelijk gestegen.

De cijfers wijzen erop dat de meeste mensen die overleden aan COVID-19,  anders niét in hetzelfde jaar zouden gestorven zijn aan een andere oorzaak", aldus nog de minister.

"Anderzijds is een kleinere groep verzwakte mensen door covid vermoedelijk wel iets vroeger overleden. Het gaat vooral om mensen die leden aan ademhalingsziekten, en ook hartfalen en dementie. Want voor die ziekten tellen we duidelijk minder overlijdens in 2020."
Dip in de levensverwachting
De oversterfte door covid doet meteen ook de levensverwachting dalen in Vlaanderen. Een jongen die in 2020 is geboren, heeft een gemiddelde levensverwachting van 80,2 jaar. Dat zijn ongeveer negen maanden minder dan in 2019.  

Een meisje dat in 2020 is geboren, heeft een levensverwachting van 84,2 jaar. Dat zijn ongeveer acht maanden minder dan een jaar eerder. De levensverwachting voor meisjes en jongens valt daarmee terug tot ongeveer het niveau van 2015.

Wel zou volgens het Belgische statistiekbureau Statbel de levensverwachting in ons land zich in 2021 min of meer herstellen op het niveau van 2019. Op Vlaamse cijfers daarover is het nog wachten. 

Europa

Volgens Eurostat lag  de levensverwachting voor Europese vrouwen (83,2 jaar) was in 2020 hoger dan voor mannen (77,5 jaar). De daling van de levensverwachting was ook meer uitgesproken voor mannen (-1 jaar) dan voor vrouwen (-0,8 jaar).

In België bedroeg de levensverwachting van de bevolking 80,8 jaar in 2020, luidt het daar. Dt is één jaar minder dan in 2019. Ook in België was de daling van de levensverwachting ten gevolge van covid-19 meer uitgesproken voor mannen dan voor vrouwen, luidt het. Waarmee de Europese cijfers sporen met de Vlaamse.