Een op de vijf Belgen heeft recht op een verhoogde tegemoetkoming (VT), waarbij ze minder remgeld moeten betalen bij de huisarts, en dat is een stijging met de helft in twintig jaar. Dat blijkt woensdag uit een onderzoek van de Christelijke Mutualiteit (CM). De CM pleit er niettemin voor om de wetgeving aan te passen, omdat een hoog percentage nog steeds dat recht niet opneemt.
Het statuut van de verhoogde tegemoetkoming moet de toegang tot de gezondheidszorg verbeteren voor huishoudens met lage inkomens. Met het statuut zijn de terugbetalingen hoger en vermindert dus het remgeld van de patiënt. Uit het onderzoek van het CM Gezondheidsfonds naar het huidige profiel en de evolutie van de rechthebbenden blijkt dat 18,9 procent van de Belgen recht hebben op de VT. Dat is een stijging van 54 procent tegenover 2002, toen het om 13,2 procent ging.
Volgens de CM zijn er de afgelopen jaren verschillende inspanningen geleverd om het statuut efficiënter toe te kennen, en verklaart dat de stijging van het aantal mensen met de VT. Zo is er de invoering van het automatisch recht voor bepaalde sociale categorieën geweest, en de 'proactieve flux', waarbij de ziekenfondsen potentiële rechthebbenden contacteren op basis van bepaalde fiscale gegevens.
Toch neemt naar schatting 45 procent van de 18- tot 64-jarigen die mogelijk recht hebben op de VT, dat recht niet op, klinkt het. Volgens de CM reageren velen niet na contact over het statuut. De CM wil daarom een aanpassing in de wetgeving, om ervoor te zorgen dat de ziekenfondsen het recht 'ambtshalve' kunnen toekennen aan enkele kwetsbare profielen op basis van recente inkomensinformatie. "We willen vooral dat het VT-recht sneller wordt geactiveerd bij alleenstaanden en eenoudergezinnen in geval van arbeidsongeschiktheid, werkloosheid van meer dan drie maanden, invaliditeit of pensioen", zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.
Uit een ander deel van de studie, deze keer enkel bij de CM-leden, blijkt dat vooral eenoudergezinnen, weduwen, invaliden en werklozen meer kans dan andere groepen hebben om recht te hebben op de VT. Bovendien valt op dat ook de groep jongeren bijna verdubbeld is. In 2022 was 18,1 procent jonger dan 18 jaar, in 2008 was dat 11,6 procent. In Brussel en Antwerpen loopt dat zelfs op tot respectievelijk 37 en 40 procent. "'Het is een nieuw en verontrustend fenomeen dat VT-rechthebbenden steeds jonger worden, vooral in de grote steden. Hieruit kunnen we afleiden dat meer jongeren in de grote steden opgroeien in huishoudens met een laag inkomensniveau", zegt Van Gorp.
"De gaten in het systeem moeten dicht", besluit Van Gorp. "We streven ernaar dat iedereen die recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming, dit ook krijgt toegekend zodat de non-take-up-groep verkleint, anders schiet het beleid z'n doel voorbij."
