De coronapandemie heeft het risico op burn-outs bij leerkrachten langdurig vergroot, terwijl die cijfers sowieso al bovengemiddeld hoog lagen in het onderwijs. "De belasting is gewoon te groot. Er moet iets gebeuren", concludeert onderzoekster Yanni Verhavert (VUB).

Voor maart 2020 liep een leerkracht in het secundair onderwijs ongeveer 20 tot 25 procent kans op een burn-out. Die eerste maanden in lockdown, zorgden voor een daling tot 15,7 procent, maar tegen het einde van het schooljaar ging dat cijfer weer omhoog (20,9 procent). Dat is te verklaren door 'herstelnood', volgens Verhavert. "Tijdens dat meetmoment waren scholen gesloten en hadden de leerkrachten geen onderwijstaken." Tegen mei en juni moesten de leraren zich dan weer aanpassen aan online lesgeven, wat h eel wat stress met zich meebracht.

Terwijl de zomervakanties normaal voor een daling zorgen, was het burn-outrisico in juli en augustus van 2021 (20,9) even hoog als in september 2019 (20,8 procent). Bovendien groeide bij veel leerkrachten een twijfel over hun "persoonlijke bekwaamheid". Met andere woorden: ze hadden het gevoel dat ze hun job minder onder de knie hadden dan daarvoor. Mogelijks kwam dat door onzekerheid over face-to-face contact tijdens een pandemie of als resultaat van een langdurig gebrek aan interactie met de leerlingen.

Verharvert begon haar doctoraatsonderzoek naar de energiebalans van leerkrachten in 2019 en kreeg bij het uitbreken van de coronapandemie "de unieke kans om ook de invloed van COVID-19 op burn-out te bestuderen". Leerkrachten hebben, los van de pandemie, al te kampen met een veel groter risico op burn-out. Volgens cijfers van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) is dat cijfer voor heel Vlaanderen 13 procent, ongeveer tien procentpunten lager dan in het onderwijs, nog voor de COVID-19-uitbraak.

Voor Verhavert is er geen twijfel: "er moet iets veranderen". Ze hamert op het ontwikkelen van tools en interventies om leerkrachten mentaal te ondersteunen. 

Katholiek Onderwijs Vlaanderen is niet verrast. "Vanuit onze scholen kregen we al signalen dat leraren, maar ook directies, het mentaal steeds moeilijker kregen", klinkt het. Volgens de scholenkoepel is dat grotendeels te wijten aan het nijpende lerarentekort. Bovendien moeten ze tegemoetkomen aan de gevolgen van de coronapandemie voor leerlingen, zoals een opgelopen leerachterstand of geschaad mentaal welzijn.

De koepel zette zlf stappen en richtte een taskforce 'leerondersteuning' op om de leerkrachten bij te staan, maar rekent ook op hulp van bovenaf. "Het lerarentekort vereist dringend doortastende maatregelen van de overheid. We hopen dat die er nog deze legislatuur komen."