De zomer van 2018 kende tot nu toe 2 lange periodes met hoge temperaturen. Tijdens deze warme periodes registreerde Sciensano minder extra overlijdens dan verwacht. Het is echter nog te vroeg om een uitspraak te kunnen doen over het totaal aantal (extra) overlijdens tijdens de volledige zomer van 2018.

Tijdens lange periodes met aanhoudende warmte (of net erna) verwacht men veel oversterfte…

Op basis van de voorbije jaren kan geschat worden hoeveel mensen er zullen sterven tijdens de zomer (de zogenaamde verwachte overlijdens). Als er in werkelijkheid meer mensen sterven dan verwacht, dan spreekt men van oversterfte of extra overlijdens. Deze extra overlijdens komen vaak voor tijdens (of 1 tot 3 dagen na) warme periodes, of periodes met hoge ozonconcentraties.

…behalve deze zomer: de warme periodes eisten (tot nu toe) minder extra levens

Omwille van de hoge temperaturen* en ozonconcentraties** deze zomer, hadden wetenschappers verwacht om veel extra overlijdens waar te nemen. In werkelijkheid bleef tot nu toe de oversterfte echter beperkt:

1. Tijdens de eerste periode (licht paars op de infografiek) werden 3206 overlijdens verwacht, terwijl er in werkelijkheid 3408 geregistreerd werden op 12 dagen, dus 202 extra overlijdens (of een zwakke oversterfte van 6,3%)
2. Tijdens de tweede periode (donker paars op de infografiek) werden 5491 overlijdens verwacht, terwijl er in werkelijkheid 6193 geregistreerd werden op 21 dagen, dus 702 extra overlijdens (of een matige oversterfte van 12,7%).

* Temperatuur gemeten in Ukkel
** De ozonconcentratie is het hoogste 8-uur gemiddelde, dat geldt als ruimtelijk gemiddelde voor België 

Het is echter nog te vroeg om conclusies te trekken over het effect van de volledige zomer van 2018 op het aantal overlijdens. Daarvoor zijn meer diepgaande analyses nodig na de zomer. Bovendien beschikt Sciensano nog niet over de specifieke doodsoorzaken, waardoor het niet mogelijk is om te bepalen wat nu specifiek de oversterfte heeft veroorzaakt.

Toch opletten bij hoge temperaturen of ozonpieken

Het is niet omdat op het eerste zicht de oversterfte deze zomer beperkt bleef, dat dit een vrijgeleide is om zwaar te gaan sporten tijdens een ozonpiek of hoge temperaturen, of het flesje water thuis te laten. Hiervoor verwittigde Scienano al in een vorig persbericht. Ongeacht je leeftijd volg je tijdens warme dagen best de aanbevelingen van Zorg en Gezondheid(externe link) op, om het schadelijk effect van hitte en ozon op je lichaam te verminderen.

Daarnaast zijn de 65-plussers het gevoeligst voor hittegolven, omdat zij vaker te kampen hebben met chronische aandoeningen, hartproblemen, dehydratatie en irritatie van de luchtwegen. Ouderen voelen de omgevingswarmte of een dorstgevoel ook veel minder goed aan, door een verzwakking van de centrale informatieverwerking in de hersenen. Anderzijds zijn de zweetklieren minder efficiënt, waardoor zweet minder goed verdampt en het lichaam minder goed afkoelt.