Na meer dan drie jaar onderhandelen hebben de lidstaten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zaterdag een "principeakkoord" bereikt over een tekst die de wereld beter moet beschermen tegen toekomstige pandemieën.

"Er is een principeakkoord, onder voorbehoud van het definitieve akkoord van de hoofdsteden",  verklaarde Anne-Claire Amprou, de Franse ambassadeur en covoorzitter van het orgaan binnen de WHO dat de onderhandelingen leidde. 

De vertegenwoordigers van de lidstaten keren op 15 april terug naar Genève om het akkoord te bezegelen. In mei zou de algemene vergadering van de WHO het akkoord dan goedkeuren. In dat forum zijn alle 194 lidstaten vertegenwoordigd.  

Aan het principeakkoord ging een ware onderhandelingsmarathon van 24 uren vooraf. "Dit is een zeer sterk signaal. Jullie maken deel uit van een ongelooflijk verhaal dat hier in de maak is", zo sprak directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus de aanwezigen na een slapeloze nacht toe. 

Eén van de grootste twistpunten in de tekst van zowat dertig pagina's was de transfer van technologie voor de productie van gezondheidsproducten. Latijns-Amerikaanse landen ijverden ervoor om die transfer te vergemakkelijken, maar de landen met een sterke farmaceutische sector kantten zich tegen verplichte transfers. 

Volgens een onderhandelaar is de kwestie geregeld, maar de laatste versie van de tekst was zaterdagochtend nog niet beschikbaar. 

De ongelijke toegang tot vaccins, tests en gezondheidstechnologie was één van de grootste grieven van de armere landen tijdens de coronapandemie. In december 2021, twee jaar na het begin van de pandemie, startten de WHO-lidstaten gesprekken over een verdrag dat het mogelijk moest maken om pandemieën te vermijden en, indien nodig, samen aan te pakken. 

Dat de tekst is afgerond, is een opsteker voor het in crisis verkerende multilateralisme en het wereldgezondheidssysteem, dat een zware klap kreeg door de bruuske stopzetting van de Amerikaanse steun. Bij zijn terugkeer in het Witte Huis had president Donald Trump immers beslist om zijn land terug te trekken uit de organisatie.