Volgens een waarschuwing van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -beheersing (ECDC) daalt het aantal griepvaccinaties bij risicopersonen in Europa en is het aantal beschikbare vaccindoses in meer dan de helft van de landen afgenomen. Ook in België is dit het geval. Uit tests in een aantal Europese landen bleek dat vaccinatie door de apotheker de vaccinale dekking verhoogt.

Frankrijk

Na twee jaar experimenteren in vier Franse regio’s, zal het in het najaar van 2019 mogelijk zijn om zich in elke apotheek te laten vaccineren tegen seizoensgriep.

Op donderdag 25 april kreeg de algemene verspreiding van deze nieuwe activiteit groen licht door de publicatie van het decreet en drie ministeriële besluiten betreffende vaccinatie in de apotheek in het Publicatieblad.

De apotheker mag alleen meerderjarigen vaccineren op basis van de geldende aanbevelingen voor vaccinatie. Een uitzondering hierop zijn mensen die in het verleden ernstige allergische reacties op ovoalbumine of een eerdere vaccinatie vertoonden. Indien personen tijdens het gesprek voor de vaccinatie als zodanig worden geïdentificeerd, moeten ze worden verwezen naar hun behandelend arts.

De vaccinatie moet worden uitgevoerd in een afgesloten ruimte die toegankelijk is vanuit de klantenzone en geen toegang biedt tot geneesmiddelen. Ook het gesprek voorafgaand aan de vaccinatie wordt daar gevoerd. De vaccinatie moet worden geregistreerd in het vaccinatieboekje of, indien beschikbaar, in het gedeelde medische dossier van de patiënt. Als de patiënt dit dossier niet heeft, wordt de informatie doorgegeven aan de behandelende arts, met toestemming van de persoon en rekening houdend met het beroepsgeheim.

Volgens het besluit moeten apothekers een bewijs van opleiding voorleggen om te mogen vaccineren. De te volgen opleiding maakt deel uit van een programma dat is ingeschreven bij het 'Agence nationale de développement professionnel continu' (ANDPC). De zes uur durende opleiding moet voldoen aan bepaalde educatieve doelstellingen: herinnering aan vaccinatie, communicatie over vaccinatie en organisatie in de apotheek, onthaal van de patiënt en toediening van het vaccin, beoordeling van vaardigheden.

Portugal

Een pilootproject voor vaccinatie in de apotheek zonder voorschrift of kosten voor toediening verhoogt de vaccinale dekking met bijna 32%.

De Portugese apothekers voeren al tien jaar vaccinaties uit. De patiënt had echter een medisch voorschrift nodig en het vaccin werd niet terugbetaald. In een gebied ten noorden van Lissabon werd een nieuw initiatief getest. De dienstverlening werd uitgebreid zodat mensen gemakkelijker een griepvaccin kunnen laten toedienen door de apotheker in hun gemeente.

Het proefproject liep van 15 oktober tot 31 december 2018 en bood aan mensen van 65 jaar en ouder de kans om zich te laten vaccineren tegen griep onder dezelfde voorwaarden als in de eerstelijnszorg van de nationale gezondheidsdienst. Voor deze vaccinatie is geen voorschrift nodig en zijn er geen kosten voor toediening.

Het project kreeg een reclamecampagne met video’s, folders en grote posters. Het werd ondersteund door een akkoord tussen het ministerie van Gezondheid, de algemene directie Gezondheid en de nationale vereniging van apotheken in Portugal.

De eerste resultaten van het pilootproject tonen dat de vaccinale dekking in Loures gestegen is met 31,8%.

Wanneer zijn onze Belgische apotheken aan de beurt?

Deze Europese voorbeelden tonen aan dat vaccinatie door hiervoor opgeleide apothekers een doeltreffende manier is om de vaccinale dekking tegen griep te vergroten. Het is ook een manier om ons beroep een nieuw elan te geven en de preventieve rol ervan te versterken.