Steeds meer Belgen trekken naar het buitenland voor medische verzorging, volgens de recentste Eurobarometer. Cijfers van de Onafhankelijke Ziekenfondsen bevestigen dat.

De recentste Eurobarometer toonde aan dat 22% van de Belgen bereid is om naar het buitenland te reizen voor medische verzorging. Dat blijkt ook uit de cijfers van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Zo trokken in 2014 3.445 Belgen de grens over om een arts te raadplegen of geneesmiddelen te kopen (+5%). Het gaat dus vooral om ambulante behandelingen waarvoor geen toestemming van het ziekenfonds nodig is. Het aantal dossiers voor ziekenhuisopnames en dure ambulante behandelingen is dan weer gestegen met 39% (276 dossiers) tegenover 2011. Voor dergelijke medische verzorging is een voorafgaande toestemming van het ziekenfonds wel nodig. Het grensoverschrijdende project IZOM tussen België, Nederland en Duitsland zorgt met 6.618 dossiers voor de sterkste stijging (+29%). In totaal is het aantal Belgen dat zich laat verzorgen in het buitenland gestegen met 20% sinds 2011.

Vooral naar Duitsland

In bijna 8 op de 10 dossiers gaat het om Belgen die naar Duitsland trekken. Dat heeft vooral te maken met het project IZOM, dat sinds 2000 aan Belgische verzekerden in de provincies Limburg en Luik de mogelijkheid geeft om buitenlandse specialisten in de Nederlandse en Duitse grensstreek (vooral Aken, in mindere mate Maastricht) te raadplegen met een bijzonder formulier. Vooral mensen uit de Oostkantons maken van deze mogelijkheid gebruik vanwege de taal en de korte afstand. Luik trekt niet erg aan omdat de artsen daar geen Duits kennen. De uitstroom naar de andere buurlanden is beperkter: 11% naar Frankrijk, 5% naar Nederland en 5% naar Luxemburg.

Terugbetaling… of niet?

Nog volgens de recentste Eurobarometer denkt tweederde van de Belgen dat ze recht hebben op een terugbetaling van de medische behandeling in het buitenland. De realiteit is echter genuanceerder. “Uit onze analyse blijkt dat iemand die zich zonder de toestemming van het ziekenfonds in het buitenland laat behandelen en achteraf om een terugbetaling vraagt, slechts gemiddeld één derde van de medische kosten krijgt terugbetaald. De rest van de factuur blijft ten laste van de verzekerde. Om onaangename financiële verrassingen te vermijden, is het dus aangewezen om het ziekenfonds te contacteren om zo de mogelijkheden en eventuele risico’s goed te kennen”, aldus Christian Horemans, Expert Internationale Zaken van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.

Europese richtlijn heeft beperkte impact

Eind 2013 trad de Europese richtlijn rond grensoverschrijdende verzorging in werking. Die had echter weinig impact op de uitstroom van Belgen naar het buitenland.  “Er blijven strikte voorwaarden gelden en de verzekerden zullen waarschijnlijk nog onvoldoende op de hoogte zijn”, verklaart Horemans. “Zo blijkt uit de Eurobarometer dat vier op de tien Belgen niet weten dat ze sinds 2013 Belgische voorschriften ook in buitenlandse apotheken kunnen gebruiken.”

Grotere beweging van buitenland naar België

Bij dit alles toch een kanttekening. De instroom van buitenlandse patiënten naar België blijft een stuk groter, verduidelijkt Christian Horemans aan De Specialist. "Dat heeft vooral te maken met enkele 'service'-aspecten: aanbod in de onmiddellijke buurt, wachtlijsten, afspraken met zorgverzekeraars. Genk en Antwerpen zijn aantrekkingspolen langs de Nederlands-Duitse grens." Dat weinigen echt vertrouwd zijn met de Europese richtlijn, proberen de OZ op te lossen door een lijstje van FAQ's. Er bestaat in dat verband ook een nationaal contactpunt, dat in stand gehouden door het Riziv en Volksgezondheid.