Het “witte-jassen-effect”, dat de waarden verhoogt bij bloeddrukmetingen in de spreekkamer van de arts, is bekend. Of een lawaaierige omgeving ook van invloed is op de meetresultaten, is onderzocht in een praktijktest.

De richtlijnen onderstrepen het belang van een rustige omgeving bij bloeddrukmetingen. Een Amerikaanse studie suggereert nu dat dit misschien niet eens nodig is.

Volgens de richtlijnen moet de bloeddruk worden gemeten in een zo rustig mogelijke omgeving. Een onderzoek door epidemiologen van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health in Baltimore, Maryland, relativeert deze richtlijnen nu. De bloeddrukwaarden bleken zelfs in een rumoerige openbare ruimte niet te worden vertekend (Ann Intern Med 2025).

Voor hun crossover design studie simuleerden de onderzoekers verschillende scenario's die verschilden qua omgeving (openbaar versus privé) en omgevingsgeluid (hard versus stil). De hypothese was dat de bloeddruk gemeten in een lawaaierige, openbare ruimte hoger is dan in een stille, privéruimte, en dat het gebruik van oordopjes in lawaaierige omgevingen het verschil vermindert.

Drie verschillende omgevingen, één resultaat

Concreet werden 108 mensen uit Baltimore en omgeving gerekruteerd om hun eigen bloeddruk te meten onder drie verschillende omstandigheden:

• in een rustig privékantoor (referentiemeting; gemiddeld geluidsniveau 37 dB)
• in een lawaaierige, openbare omgeving (voedselmarkt in de stad; gemiddeld geluidsniveau 74 dB)
• in dezelfde lawaaiige, openbare omgeving met oordopjes

De gemiddelde leeftijd was 56 jaar, 84% was naar eigen zeggen van kleur, 41% was vrouw en 45% had een systolische bloeddrukwaarde van 130 mm Hg of meer. Het gemiddelde geluidsniveau in openbare luide ruimten was 74 dB en in stille privéruimten 37 dB.

De volgorde waarin de individuele deelnemers de scenario's doorliepen was gerandomiseerd. De eindpunten waren de respectieve gemiddelde systolische en diastolische bloeddrukwaarden (SBP, DBP) evenals de verschillen tussen de twee metingen in de openbare ruimte (luid, stil) vergeleken met de privé, stille omgeving.

De gemiddelde bloeddrukwaarden waren:

• 128,9 respectievelijk 74,2 mmHg in rustige, privé-omgeving
• 128,3 of 75,9 mmHg in een lawaaierige openbare omgeving
• 129,0 en 75,7 mmHg in een rustige openbare omgeving

In de vergelijking vertoonden de bloeddrukwaarden in openbare versus privéomgevingen ook slechts minimale, niet-significante verschillen.

Potentieel van publieke screeningscampagnes benutten

Volgens de auteurs van het onderzoek kunnen deze resultaten verstrekkende gevolgen hebben voor de praktijk. Als openbare ruimten een geschikte omgeving zijn voor screening op hypertensie, zouden grootschalige bloeddrukscreeningsprogramma's kunnen worden geïmplementeerd waarmee je veel mensen met een lage drempel kunt bereiken - zelfs zonder geluidsdemping, die in het onderzoek geen effect op de bloeddruk vertoonde.

De onderzoekers schrijven het feit dat de systolische waarde zelfs licht steeg met oordopjes, toe aan een mogelijk ongemak veroorzaakt door het vreemde voorwerp in het oor. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat het dempen van een belangrijk zintuig in een drukke stedelijke omgeving stress veroorzaakt, omdat de betrokkenen zich minder veilig voelen.

Als de resultaten verder bevestigd worden, staat niets de screening van metingen in winkelcentra, sportfaciliteiten of scholen in de weg. De diagnose hypertensie dient dan echter te worden geverifieerd in een medische instelling voor alle mensen bij wie verhoogde bloeddrukwaarden werden gemeten - dit keer onder gestandaardiseerde omstandigheden.