Het Oostendse bedrijf Zora Robotics NV, gekend van de humanoïde robot Zora, kondigde onlangs de intrede aan van een nieuwe zorgrobot, Oliver. Oliver is een product van het Chinese bedrijf CanBot, maar Zora Robots mag de humanoïde robot verdelen in de rest van de wereld. Zora Robots haalde onlangs ook het financieel nieuws.

Momenteel wordt er hard gewerkt aan de nodige software voor de nieuwe robot. Rest de vraag of zorgrobots welkom zijn, meer bepaald bij hulpbehoevende oudere personen.

Het gebruik van robots in de pediatrie lijkt aanvaard te worden, maar wat met het inzetten van robots in de ouderenzorg? Nogal wat experts zeggen dat het in de toekomst niet anders zal kunnen -en dat er ook voordelen aan verbonden zijn-, terwijl anderen ethische bezwaren hebben en stellen dat de ‘menselijke’ factor onontbeerlijk is voor de zorg.

Dr. Hirohisa Hirukawa, directeur van het Robot Innovation Research Center van het Japanse National Institute of Advanced Industrial Science and Technology stelde het onlangs als volgt: “Meer dan 25% van de Japanse bevolking zijn senioren. Door het dalend geboortecijfer, een verouderende bevolking en een tekort aan personeel in de zorgsector, is er nood aan de ontwikkeling van robots die ingeschakeld kunnen worden bij de verzorging van hulpbehoevende Japanners.”

In een interview met de Britse kwaliteitskrant The Guardian maakt de professor een paar kanttekeningen. “Robots kunnen niet alle problemen in de zorg oplossen, maar ze kunnen wel bijdragen tot het wegwerken van heel wat praktische problemen. Vandaag staan robots in verzorgingstehuizen in voor ongeveer 8% van de workload. Dat dat percentage niet hoger is heeft te maken met kosten en ook met de overtuiging van zorgverstrekkers en zorgontvangers dat alleen mensen zorg kunnen verschaffen.” De psychologische weerstand is een feit, maar een verrassing is dat niet.

Onderzoekers van de KU Leuven deden een literatuuronderzoek naar de ethische aspecten van het gebruik van robots in de ouderenzorg.

“Het inschakelen van robots in de ouderenzorg wordt hoe langer hoe meer gebruikelijk, maar daarbij zijn ethische bedenkingen nooit ver weg. Wij wilden vooral nagaan welke ethische argumenten en concepten aangehaald worden in het ethisch debat over het inschakelen van robots.”

De onderzoekers komen tot het besluit dat er steevast sprake is van sterke, onderbouwde argumenten, ook al variëren ze sterk en spreken ze elkaar soms tegen. “De visie op het inzetten van robots in de ouderenzorg wordt beïnvloed door de visies op de zorg zelf”, aldus de onderzoekers. Zij pleiten bij de ethische discussies over het inschakelen van robots in de zorg voor een democratisch debat over ethiek waarin alle stakeholders aan bod komen, vooral de ouderen zelf.