Dr. Koen kas, auteur van het boek ‘Nooit meer ziek’, professor in de oncologie, digitaal bioloog en trendwatcher geeft tekst en uitleg over hoe we van een ‘sickcare’ kunnen evolueren naar ‘healthcare’.

Professor Kas is vooral bekend van zijn boek 'Nooit meer ziek’, maar hij is ook een begenadigd spreker en inspirerend denker.

De professor in de oncologie, CEO van InBioVeritas en oprichter van de Healthskouts maakt duidelijk hoe we van een 'sickcare' kunnen overschakelen naar een 'healthcare'.

Koen Kas wijst er op dat vroeger in heel wat delen van China een arts alleen betaald werd als de patiënt gezond bleef. “Zodra je ziek werd moest je niet meer betalen”, aldus Kas. “Maar van het geld dat we vandaag uitgeven aan gezondheidszorg gaat er gemiddeld 1 euro naar preventie en 90 euro naar zorg. De huidige gezondheidszorg verdient geld aan zieke patiënten, daar komt het op neer.”

En dat terwijl we vandaag over technologie beschikken die dienst kan doen als ‘engelbewaarder’ van de gezondheid: het genoom, sensoren en connected health.

Het genoom

“Sinds 2015 is het mogelijk om het DNA van een mens te kennen in minder dan een uur tijd. Dat leidt op zijn beurt tot de mogelijkheid van totaal gepersonaliseerde geneeskunde”, zo zegt prof. Kas. “De kennis van het genoom opent de deur naar grote veranderingen en verbeteringen. Zo kan men bijvoorbeeld anticiperen op een eventuele ziekte (op basis van de analyse van gegevens van een groot aantal potentiële dragers) en kan men gebruik maken van connected health, in de vorm van een intelligent polshorloge, om het hartritme te controleren.”

“Vandaag wordt een levering van een koerierdienst met veel meer precisie gevolgd dan de gezondheid van patiënten”, zo zegt de professor die ervan overtuigd is dat als men nu al het genoom kan lezen, men morgen in staat zal zijn om indien nodig in te grijpen en te corrigeren om zo bepaalde ziekten te vermijden. Maar hij zegt ook dat men daarbij rekening zal moeten houden met een aantal ethische aspecten.

Sensoren

“Vroeger namen mijnwerkers kanarievogeltjes mee in de put om hen te verwittigen voor de aanwezigheid van gas.” Vandaag zijn er sensoren om de rol van die kanarievogeltjes over te nemen wat het waken over de gezondheid betreft. De sensoren van de eerste generatie waren nog zichtbaar, maar de nieuwste generatie sensoren kan aangebracht worden in kleren of zelfs subcutaan. “Wat de arts vandaag meet tijdens een consultatie, kan binnen dit en twee jaar gemeten worden in real time”, aldus Koen Kas. Hij verwijst daarbij naar een ziekenhuis in Antwerpen waar een trackingsysteem voor migraine getest wordt, een systeem op basis van sensoren die verbonden zijn met een algoritme en artificiële intelligentie om het optreden van een migraineaanval te kunnen voorspellen.

Naast sensoren zijn er nog andere objecten die ingeschakeld kunnen worden om gezondheidsinformatie in te zamelen. Een smartphone kan de gebruiker bijvoorbeeld informeren over plekken die hij beter kan vermijden omwille van een allergie. Dezelfde smartphone maakt het nu ook al mogelijk om bijvoorbeeld het aantal calorieën van een gerecht te berekenen of om op te treden als gezondheidscoach. Brillen kunnen via virtuele realiteit bepaalde beelden projecteren om patiënten met hersenstoornissen te helpen. Ook wagens kunnen een aantal gezondheidsparameters meten en de bestuurders zelfs aanzetten tot gezonder gedrag. En dan is er bijvoorbeeld ook nog zoiets als Pokemon GO, een virtueel realiteitsspel dat mensen aanzet om meer te bewegen.

Het verbonden internet

Maar bij al die voorbeelden zijn verbondenheid en samenwerking essentieel. Kan de open source software soelaas bieden? “Tesla gaf al zijn patenten vrij. Dat deed het bedrijf niet uit filantropie, maar in de hoop op een democratisering van de elektrische wagen om zo meer batterijen te kunnen verkopen. Het bedrijf deed namelijk onlangs aanzienlijke investeringen in een productie-eenheid voor elektrische batterijen”, aldus prof. Kas.  

In de toekomst zullen sensoren alomtegenwoordig zijn en vooral verbonden, al was het maar met een chatbot die met de patiënt in dialoog kan gaan in real time en die advies kan verstrekken. Daarbij is de notie van ‘delight’ volgens prof. Kas van het grootste belang. “Het is belangrijk dat de gebruiker pret ervaart en beloond wordt. Er moet compensatie zijn in ruil voor de inspanning of de informatie die de gebruiker verschaft.” Een paar voorbeelden; de stad Mexico geeft een gratis metroticket aan elke gebruiker die een aantal oefeningen doet aan de ticketautomaten, de Russische Alfa-Bank heeft voordelige tarieven voor klanten die veel stappen (gecontroleerd door een connected armband) en in Walt Disney World in Orlando krijgen bezoekers een armband die aangeeft wanneer het al dan niet druk is bij een attractie om de wachtrijen te verkorten.

Evenwicht

“We zullen evolueren van een ‘sickcare’ naar een ‘healthcare’”, zo meent prof. Kas. Maar hij verliest niet uit het oog dat het aspect ‘vertrouwen’ van het grootste belang is in de gezondheidszorg. Ook veiligheid is essentieel en des te meer omdat het inzamelen van de gegevens gecorreleerd wordt met artificiële intelligentie en machine learning om zo snel mogelijk bepaalde modellen te kunnen uitwerken en om het maken van beslissingen te vergemakkelijken. “Het is zaak om een evenwicht te vinden tussen wat men geeft en wat men krijgt, maar ik ben ervan overtuigd dat de combinatie van technologie en informatica voor heel wat innovatie en vooruitgang zal zorgen.”

Bij wijze van besluit stelt prof. Kas dat de korte termijn vaak overschat wordt en de lange termijn onderschat. De ‘what’s next’ moet veranderen in een gelegenheid, een kans op basis van vertrouwen en sharing. “Na de luchtvaart is de geneeskunde het domein waarin het langer duurt om nieuwe technologie te introduceren en aanvaardbaar te maken. Maar misschien wordt het een en ander versneld door de noodzaak om te besparen in de gezondheidszorg...”