Afgelopen maandag (1) overliep meester Ann Dierickx (Dewallens en partners) de nieuwe wet. Onder meer de gegevensdeling is verre van perfect. En hoe volgen de minister en de Toezichtscommissie de geldigheid van uw visum op? Het Riziv kondigt een aanklampend beleid aan.
Het was al bekend: de Provinciale Geneeskundige Commissie (PGC) wordt vervangen door een federale Toezichtscommissie halfweg dit jaar, met meer bevoegdheden dan de actuele PGC. Wel hebben de PGC’s nu ook tijdelijk de bevoegdheid gekregen -als overgangsmaatregel - om de naleving van de kwaliteitswet te controleren.
Ze is samengesteld uit een voorzitter-magistraat, een arts of apotheker, en dan nog twee artsen – niet noodzakelijk van de eigen discipline - en een andere zorgverlener. Toezicht kan starten naar aanleiding van een of andere meerjarige controle, of meer gebruikelijk, na een klacht. Op het terrein krijg je controle van Riziv-inspecteurs, maar in de eerste plaats de gezondheidsinspecteurs van de FOD Volksgezondheid. Hun proces-verbaal wordt door de Toezichtscommissie meegenomen in haar advies naar de minister.
Het is die laatste die beslist naar aanleiding van een klacht. “Daarom is het belangrijk om desgevallend uw reactie op een klacht zoveel mogelijk op schrift te zetten. Op basis daarvan beslist de minister immers en ook de magistraat van de Toezichtscommissie baseert zich daarop grotendeels”, adviseert meester Dierickx.
Een visum kan grosso modo ingetrokken worden in drie gevallen, al is het weinig waarschijnlijk dat dat gebeurt bij een eerste ovetreding:
1 – ongeschiktheid
2 – niet respecteren zorgcontinuïteit of permanentie (omkadering)
3– andere zware inbreuken
Verbeterplan
Er bestaat geen wettelijke basis om het visum voorwaardelijk te behouden. De minister kan wel een verbeterplan voorstellen voor andere inbreuken. Maar dat plan kan niet voorgesteld worden bij een inbreuk op de omkaderingsverplichting. Dan wordt meteen het visum ingetrokke. Vreemd, want dat is net de meest voorkomende inbreuk, vindt meester Dierickx. Deze maatregel is dus niet echt superproportioneel.
Vooraleer die maatregel getroffen wordt, moet je uiteraard eerst gehoord worden, tenzij er echt een enorm gevaar bestaat voor de Volksgezondheid. Dan kan het visum meteen ingetrokken worden, maar In feite is die handelswijze niet nieuw. De PGC heeft die bevoegdheid nu ook al, al werd ze nog niet toegepast.
Verplichtingen
Meester Dierickx overliep alle verplichtingen die de kwaliteitswet oplegt. Enkele toepassingsgebieden bestaan nu ook al. Toch een paar highlights: de doorverwijsverplichting bij een problematiek die je eigen bevoegdheid of bekwaamheid overschrijdt, of als dit nodig is voor de gezondheid van de patiënt. Die doorverwijzing moet genoteerd worden in het patiëntendossier.
Nieuw is verder de zogenaamde ‘karakterisatie’: de screening van de patiënt indien nodig, en van de verstrekking die hij nodig heeft, wat genoteerd dient te worden in het patiëntendossier. Neem bijvoorbeeld de prestaties waar de patiënt nood heeft voor intensive care én de tussenkomst dan van een anesthesist/verpleegkundige/instrumentalist.
De kwaliteitswet definieert ook zogenaamde ‘risicoprestaties’: (invasief, chirurgisch, medisch… denk bijvoorbeeld aan diepe sedatie. Dat vergt uitgeschreven procedures. Bijvoorbeeld ook als transport naar ander een ziekenhuis in het geding is, of verwikkelingen mogelijk zijn.
Aan de gang zijnde zorg mag niet zomaar onderbroken worden, dat spreekt voor zich. Toch ook aanstippen dat de kwaliteitswet stilstaat bij het voorschrift (de inhoud), het verwijsvoorschrift en het groepsvoorschrift.
Tot slot: het patiëntendossier moet uniform zijn maar moet wel geïnterpreteerd worden volgens de specialist. De bewaartermijn ligt op 30 jaar, maximaal 50 jaar na het laatste patiëntencontact.
Gegevensuitwisseling
Meester Dierickx waarschuwde ervoor dat info-uitwisseling tussen collega’s door de kwaliteitswet wordt bemoeilijkt. De nieuwe wet gaat zelfs verder dan de Europese gdpr. Voor het doorgeven van gezondheidsdata onder zorgverleners ligt de moeilijkheid in de toestemming van de patiënt, een heilige koe in deze kwaliteitswet.
Daar waar voor de gdpr gegevensdeling kan van zodra er een therapeutische relatie is, legt de kwaliteitswet nog eens de patiëntentoestemming op.” Zorg dat je documenten kwaliteitswet-proof zijn. De toestemming kun je best op schrift stellen en laten tekenen door de patiënt voor het patiëntendossier om tocht een schriftelijk spoor te hebben, al volstaat in principe een mondelinge toestemming”, luidt de tip van Ann Dierickx.
De kwaliteitswet kan ook sancties opleggen bij overtredingen inzake reclame. In de praktijk komen die klachten bij de toezichtscommissie eerder van patiënten of concullega’s, niet van de inspectie zelf.
Systematische opvolging gesanctioneerde artsen
Nog te noteren dat het Riziv net nu de activiteiten en de taakomschrijving van Federale Toezichtscommissie in de steigers zet: ze ziet toe op de ‘de lichamelijke en geestelijke geschiktheid van de beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg en de naleving van de bepalingen van de nieuwe wet’, heet het officieel.
‘Elk jaar zijn er zorgverstrekkers die zich niet aan hun sanctie van schorsing of schrapping (Orde der artsen, Orde der apothekers) of intrekking visum (Provinciaal Geneeskundige Commissie) houden, als verstrekker en/of als voorschrijver. Nu komen meldingen van de niet-naleving ad hoc. waardoor er weinig overzicht op de gehele problematiek bestaat.'
'Zijn de onterecht ingediende verstrekkingen uitbetaald? Zijn ze gerecupereerd? Is de schorsende instantie op de hoogte dat de zorgverstrekker zich niet aan de sanctie houdt? Zijn er stappen ondernomen en welke? Systematische proactieve opvolging van de geschorste/gesanctioneerde zorgverstrekker met een gestructureerde samenwerking tussen de verschillende actoren moet daaraan tegemoetkomen’, heet het.
Een verwittigde arts is er twee waard.
(1) Op het webinar van het Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van Artsen-Specialisten VBS-GBS
