De eerste vluchten waarop coronavaccins werden vervoerd, hebben inmiddels plaatsgevonden op Brussels Airport. Dat is bevestigd op Brucargo, de vrachtafdeling van de luchthaven. Het gaat meestal nog om kleinere hoeveelheden, de echt grote transporten worden pas in januari verwacht.

De vluchten die nu plaatsvinden, zijn testvluchten of vluchten om dosissen te positioneren zodat ze snel verdeeld kunnen worden eens ze zijn goedgekeurd voor gebruik. Om hoeveel vluchten het gaat, of over welke vaccins, wordt geen informatie gegeven.

Missie van de eeuw

"De hele logistieke keten is zich aan het voorbereiden, wereldwijd", zei Nathan De Valck, afdelingshoofd cargo van de luchthaven. Dat geldt zeker ook voor de luchtvaart, want de verwachting is volgens De Valck dat 30 tot 50 procent van alle coronavaccins wereldwijd vervoerd zullen worden per vliegtuig. De internationale organisatie van luchtvaartmaatschappijen (IATA) omschreef de nakende verdeling eerder ook al als "de missie van de eeuw".

Ook Brussels Airport bereidt zich volop voor. Sinds oktober brengt de taskforce BRUcure, met een veertigtal bedrijven, alle mogelijke scenario's in kaart om de verschillende potentiële vaccins veilig te vervoeren. "Dit wordt de grootste productlancering ooit. Er is heel veel voorbereiding nodig om alle struikelblokken weg te werken, zodat de transporten nergens onderweg afgeremd zouden worden", aldus David Bellon, de voorzitter van Air Cargo Belgium. Dat is de overkoepelende organisatie van de vrachtbedrijven op de luchthaven.

Zowel Bellon als De Valck wijst op de expertise die Brussels Airport al heeft. Farma is al een aantal jaren een van de specialiteiten van de luchthaven. "We hebben 30.000 vierkante meter koelruimtes voor farma alleen, dat is de grootste oppervlakte op een luchthaven van Europa", aldus De Valck. De luchthaven ontwikkelde bijvoorbeeld ook koelwagens - "frigoboxen op wielen" - om onder meer vaccins en geneesmiddelen bij een constante temperatuur te kunnen vervoeren tussen hun opslagplaats en het vliegtuig.

Twee bijzonderheden

Maar de coronavaccins zijn toch nog iets uitzonderlijks. "We hebben die eerdere kennis, maar deze coronavaccins hebben twee extra bijzonderheden: we moeten hoge volumes aankunnen op korte termijn, en elk vaccin heeft zijn eigen specifieke kenmerken", stelde Bellon. Het ene moet bijvoorbeeld bewaard worden op -70 graden Celsius, het andere op gewone koeltemperatuur.

Tijdens een bezoek aan logistiek bedrijf DHL op de luchthaven werd dinsdag getoond hoe zo'n vaccintransport in zijn werk zou kunnen gaan.

Welke vaccins, welke bedrijven?

Over welke vaccins in welke hoeveelheden verwacht worden op de luchthaven, was er vandaag nog geen informatie beschikbaar. Wel zei De Valck dat tot een kwart van de zowat 5.000 werknemers op Brucargo vroeg of laat betrokken zal zijn bij het vaccintransport.

En evenmin werd er ingegaan op vragen over welke transportbedrijven, luchtvaartmaatschappijen, enzovoort er precies betrokken zullen zijn. "We hebben gemerkt dat er een enorm hoge interesse is van vele stakeholders om deel te nemen", klonk het alleen, "niet alleen uit commerciële, maar vaak ook uit morele overwegingen".

Ook voor Belgische luchtvaartmaatschappijen Air Belgium, TUI fly en Brussels Airlines zouden er mogelijkheden zijn. Zeker de laatste zou een rol kunnen spelen om coronavaccins naar Afrika te vliegen.

"Brussels Airport zal een echte draaischijf zijn voor de import en export van vaccins en zal een van die plaatsen zijn die ervoor zorgen dat de miljoenen vaccins geëxporteerd kunnen worden, en een deel ook geïmporteerd", zo zei premier Alexander De Croo een week geleden al tijdens een werkbezoek aan Brussels Airport. "De luchthaven is daar ook klaar voor", beaamden De Valck en Bellon volmondig.