Bescheiden en ambitieus, schijnbaar open maar toch een sterke controlefreak, sportieve arts die zijn collega’s specialisten competitiesport afraadde: dokter en graaf Jacques Rogge was een innemende, veelzijdige maar ook wat enigmatische topfiguur die internationaal aanzien genoot. En die zeker niet gespeend was van enig diplomatiek talent. Portret.
Chirurg Jacques Rogge overleed gisteren, op 29 augustus 2021, op 79-jarige leeftijd. Hij studeerde geneeskunde aan de Universiteit Gent, ging kort nadien aan de slag als orthopedisch chirurg in AZ Maria Middelares Gent en doceerde sportgeneeskunde aan de Universiteit Gent en de VUB. Het meest herinnerd zal hij uiteraard worden door zijn dubbel voorzitterschap van het Internationaal Olympisch Comité (IOC).
Opmerkelijk was dat Rogge voordien al heel verdienstelijke prestaties had neergezet als sportman, vooral dan in het zeilen (deelnemer zeilen Finnklasse Olympische Spelen 1968 in Mexico, 1972 in München en 1976 in Montreal, wereldkampioen zeilen tweemaal tweede plaats. Ook in het rugby behoorde hij tot de besten.
Rogge voerde bovendien de Belgische delegatie aan tijdens de politiek gevoelige Zomerspelen van Moskou (1980). Ondanks de VS-boycot trok dokter Rogge toch naar Moskou, met als devies: "Olympische Spelen en politiek meng je niet.” Een lijn die hij nadien consequent zou doortrekken en die getuigde van vastberadenheid en lange-termijnvisie.
Boven het gewoel
Huidig secretaris-generaal van het VBS, dr. Donald Claeys, had de eer om als beginnend chirurg met Jacques Rogge te mogen samenwerken. Dokter Rogge was dan al enkele jaren aan de slag in de toenmalige Gentse refuge. “Ik bouwde met hem een goede relatie op. Hij was een ‘chique vent’ zoals we dat zeggen. Mij bleef altijd bij dat hij zijn specialisten-collega’s afraadde om zelf aan competitiesport te doen omdat je dan te weinig tijd overhoudt voor je beroep zelf dat ook enorm veeleisend is."
"Hij stond ook boven het gewone gewoel en de kleine conflictjes van alledag die zich in een ziekenhuis kunnen afspelen. Zich daarin mengen vond hij tijd- en energieverlies. Nooit kon ik hem erop betrappen dat hij zijn stem verhief of op die kwaaie zin te veel. Hij bleef altijd uiterst rustig, althans voor de buitenwereld. Met correct management ging hij steeds mee.”
Niet in de medische raad
“Hij legde zich vooral toe op kniechirurgie en rughersteloperaties in het begin van de jaren 80. Een excellent chirurg was hij, die innoverende technieken toepaste, vooral sportgeoriënteerd uiteraard. In de medische raad nam hij geen belangrijke functie op: “Hij concentreerde zich toen al voor 100% op zijn sport en sportorganisaties.”"
In de jaren 90 begon zijn ster echt te rijzen in de olympische comités. Tussen 1990 en 1992 was hij voorzitter van het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC). In 1991 volgde het lidmaatschap van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en in 1992 van de Medische Commissie. In 1994 werd hij vicevoorzitter van het IOC om uiteindelijk, in 2001, Juan Antonio Samaranch als IOC-voorzitter op te volgen. Niet nadat hij eerst al als vicevoorzitter zijn scalpel had bovengehaald om omkopingsuitwassen weg te snijden. Die kwamen immers te pas bij de toewijzing van de Spelen aan Salt Lake City.
Doping
Hij kreeg de bijnaam ‘Mister Clean’ om zijn harde aanpak van doping in de sport en had zijn imago mee dat hij als voormalig atleet kort bij de atleten zelf stond. Dat beeld werd nog versterkt toen hij tijdens de Olympische Spelen zijn intrek nam in het atletendorp en niet in een of ander luxueus hotel. Paradoxaal genoeg deed hij dat bij de laatste Spelen waarvoor hij verantwoordelijk was, dan weer wel.
Dokter Rogge gaf misschien niet die indruk, maar hij besteedde uitermate veel aandacht aan zijn imago. Op dat vlak bleek hij een echte controlefreak zoals ondergetekende onder meer mocht ondervinden toen hij een debat modereerde met hem en Patrick Lefevere in de hoofdrol, en met als onderwerp ‘doping’. En dat net in een periode dat bij de flamboyante wielrenner Frank Vandenbroucke tijdens een huiszoeking… doping aangetroffen werd. Opnieuw hield dokter Rogge zich ver van gevoelige uitspraken. Later zou een dopingconflict met atlete Ria Van Landeghem wel escaleren en leiden tot een proces tegen het BOIC en hemzelf, maar de zaak werd nooit definitief uitgeklaard want ze bleek verjaard.
Wegens verdienste werd hem op 11 maart 2003 de persoonlijke adellijke titel graaf verleend. Zijn wapenspreuk luidt: Nil Volentibus Arduum (Niets is moeilijk voor hen die willen). Er vielen hem nog tal van andere eretitels te beurt. Zo mocht hij uit de handen van koning Filip het Grootkruis in de Kroonorde ontvangen en in 2014 werd hij in de Britse adelstand verheven en benoemd tot Ridder Commandeur in de Orde van Sint-Michaël en Sint-George.
In de periode 2005-2007 was Rogge bestuurder bij het bekende Fonds InBev-Baillet Latour, dat onder andere culturele, medische en wetenschappelijke projecten ondersteunt.
Pascal Selleslagh
