De vaccinatiestrategie staat niet in steen gebeiteld, liet coronacommissaris Pedro Facon onlangs weten. Binnen zijn commissariaat kwam een taskforce met onder meer wetenschappers tot stand onder de leiding van prof. Dirk Ramaekers. Vlot het beitelwerk?

Dirk Ramaekers: “Er bestaan nog onzekerheden. De eerste is dat we moeten wachten op de goedkeuring van EMA op het einde van deze maand want die finale analyse kan hier of daar nog enige impact hebben. Tweede onzekerheid is de timing van de vaccinleveringen. Voor januari hebben we daar al zicht op, maar eind februari-maart is nog niet helemaal afgeklopt. Met bijgevolg nog enkele grote vraagtekens."

"Daarmee hangt de fasering (1) samen. Wouter Beke gaf aan dat die dynamisch zal worden. De eerste stappen voor fase 1A liggen al goed vast en we hopen fase 1A en 1B toch voor de zomer rond te hebben. In die fases zal er gecentraliseerde toediening zijn omwille van specifieke temperatuureisen en ook levering in multi-doses die verdeeld moeten worden in single-doses. De ambitie is dat we tegen de zomer de WZC’s, gezondheidswerkers, de 65-plussers en de eerste risicogroepen hebben ingeënt. Alles samen zowat 4 miljoen mensen als de vaccinvoorraad voldoende is. Maar 2021 zal het jaar van de vaccinatie worden, wat niet stopt in de zomer zoals premier De Croo zei.”

Wat is de taakverdeling tussen u en Pedro Facon?

“Pedro is de commissaris. Binnen het commissariaat ben ik voorzitter van de taskforce vaccinatiestrategie die vooral moet coördineren en de uitrol van de vaccinatiestrategie ondersteunen. Het komt erop aan om goed samen te werken tussen de verschillende instellingen, deelstaten, experten, industrie… Op die korte tijd dat we nu bezig zijn, merk ik dat die afstemming uitstekend verloopt.”

Sommige huisartsen vrezen dat ze wat aan de kant geschoven worden.

“Integendeel. Ze worden een belangrijke steunpilaar. De eerste fase gaat maar over een beperkt aantal vaccins (WZC’s, gezondheidswerkers). Die vaccins, multi-dose vials, moeten bewaard worden op -80°C, dus daarvoor gaan we niet langs de huisartsenpraktijken, wel langs ziekenhuizen en vaccinatiecentra. Huisartsen zullen een belangrijke organisatorische rol spelen. Zo moeten we nu al starten met fase 1B voor te bereiden: denk aan het identificeren van de risicogroepen, wat cruciaal is.”

“Pas in fase 2 komen de klassiek toegediende vaccins zoals bij de Mexicaanse griep (single-dose vial) vermoedelijk beschikbaar en dan trekken we parallellen met de werkwijze van de Mexicaanse griep. Maar zo een grote coolbox van Pfizer in een huisartsenpraktijk afleveren is moeilijk omdat je dan op korte tijd 1.000 vaccins moet kunnen toedienen.”

Toch blijkt dat vaccins van Pfizer enkele dagen te bewaren zijn bij redelijk normale temperaturen. Dus toch logistiek via de huisartsen gaan en zo een massale toeloop naar de vaccincentra vermijden?

“Alle opties zijn goed, maar het moet ook passen in een logische strategie. Heel wat huisartsen die op vlak van griepvaccinatie toch al iets bewezen hebben, wijken ook daarvoor al uit naar meer grootschaligere initiatieven. Voor fase 1A via huisartspraktijken heb ik logistiek-operationeel nog niets gezien dat haalbaar lijkt. En het moet ook efficiënt gebeuren.”

In de taskforce zelf zitten geen huisartsen?

“Neen, die legt zich enkel toe op de coördinatie van de uitrol samen met deelstaten en alle overheidsinstellingen. Als Vlaams expert zit Pierre Van Damme erin. Voor de concrete kant is Vlaanderen bevoegd, waar de vaccinatiekoepel op dit moment heel sterk bezig is. Binnen de taskforce zullen we wel bijvoorbeeld procedures en draaiboeken opnemen via ad hoc werkgroepen. Mét de huisartsenexpertise, bijvoorbeeld om te bekijken hoe we de risicogroepen kunnen opsnorren, eventueel met behulp van het EMD en ook met de CRA’s voor de WZC’s. Met dan een protocol dat in elke deelstaat gebruikt kan worden.

En wat met het kostenplaatje van die logistiek?

(lacht): “We zetten de eerste nog moeilijke stappen maar zullen hier ook een begroting op kleven. Geen enkel land heeft dit al perfect kunnen budgetteren, ook al omdat de timing van de vaccins nog niet afgerond is. Een enkelvoudig vaccin kost wellicht minder. Daarnaast zijn er logistiek, materiaal en voorbereiding die we zo snel mogelijk financieel in kaart brengen.”

(1)    Fasering

Fase 1a

In de eerste fase 1a zullen de 600.000 dosissen van het Pfizer/BioNtech-vaccin dienen voor WZC’s en het zorgpersoneel. Die vaccins zullen in de wzc’s en ziekenhuizen zelf worden toegediend.

Fase 1b

In fase 1b zullen meer vaccins worden ingezet voor 65-plussers en risicopatiënten. Zij zullen een vaccin krijgen in triage- en vaccinatiecentra, en in grootschalige vaccinatiecentra.

Fase 2

De tweede fase kan starten als er een voldoende voorraad aan vaccins beschikbaar is. Dan zullen de laagrisicopatiënten in aanmerking komen. Mogelijk kan vaccinatie in die fase ook in bedrijven en scholen