Naast een Vlaamse aanpak werd ook op het lokale niveau, binnen de eerstelijnszones, een procedure ontwikkeld voor contactopvolging. Niet alleen de zorgraden hebben een belangrijke rol in dit lokale systeem, maar ook de zorgverleners uit de eerste lijn zelf. Het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) reikt de apothekers een leidraad aan over hoe zij kunnen bijdragen aan bron- en contactopsporing.VAN dringt ook aan op gegevensdeling onder de koepel van het gedeeld beroepsgeheim.

Contactonderzoek is een essentieel hulpmiddel om de besmettingen met covid-19 op te sporen en besmettingshaarden in te dijken. Dit op zowel Vlaams als lokaal, twee systemen die complementair werken.

Lokaal wordt er gekeken naar de zorgraden van elke eerstelijnszone. Zij richten een covid-team op met daarin vertegenwoordigers van de lokale gezondheidsberoepen en welzijnsinitiatieven. Dit team krijgt de opdracht om de zorgverleners en burgers te sensibiliseren en uitbraken te beheersen. Het Agentschap Zorg en Gezondheid stelt voor om in dit covid-19-team een apotheker op te nemen. 

“We kregen bij het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) heel wat vragen van apothekers uit de zorgraden en covid-teams, over hoe de apothekers uit hun eerstelijnszone kunnen bijdragen aan dit covid-team en het contactonderzoek”, vertelt Hilde Deneyer, directeur van VAN. “We stelden daarom een leidraad op en organiseerden een virtueel overlegmoment.”

Informeren en sensibiliseren

Voor VAN is de hoofdtaak van de apotheker duidelijk: informeren en sensibiliseren. “De apotheker kan de burgers motiveren om mee te werken aan contactonderzoek”, zegt Dirk Vos, voorzitter van VAN. Uit recente cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid blijkt immers dat slechts 62% van de besmette patiënten contacten deelt. “Verder blijven we advies geven over de quarantaine- en hygiënemaatregelen en persoonlijk beschermingsmateriaal”, vertelt Dirk Vos. “We vragen de apothekers aandacht te hebben voor de kwetsbare doelgroepen, zoals bijvoorbeeld mensen met lage gezondheidsvaardigheden.”

Daarnaast blijven apothekers mensen doorverwijzen wanneer zij klachten vertonen die kunnen wijzen op covid-19-besmetting, of wanneer ze zelfzorggeneesmiddelen afleveren gelinkt aan symptomen van covid-19. Belangrijk hierbij is om het risico in te schatten en op een geruststellende manier de patiënt door te verwijzen.

Ondersteunen

De apotheker kan ook ondersteunen bij de effectieve uitvoering van het contactonderzoek. Hilde Deneyer legt uit: “We hebben als apotheker een vertrouwensband met onze patiënten, kennen de spilfiguren binnen de lokale gemeenschappen en hebben zicht op de activiteiten en het leven in de buurt. Met deze informatie kunnen we de contactonderzoekers helpen door mensen gericht aan te spreken. Tegen een persoon die ze kennen en vertrouwen zullen ze wellicht meer zeggen dan tegen een onbekende medewerker van een call center”.

Gedeeld beroepsgeheim

VAN is vragende partij om de (huis)apotheker, en andere vaste zorgverleners van de patiënt, in te lichten bij het afnemen van een covid-19-test en het vaststellen van een besmetting. Dit kan eenvoudig door een kleine aanpassing van het eForm, het formulier waarmee de huisarts de covid-test aanvraagt. Indien de apotheker op de hoogte is, kan die de geteste patiënt begeleiden en voorzien in een actueel medicatieschema, dat nuttig kan zijn bij ziekenhuisopname of zorg in de thuissituatie.

Daarnaast benadrukt VAN het belang van het gedeeld beroepsgeheim. “We merken in de praktijk dat niet alle informatie over besmettingen en besmettingshaarden beschikbaar is voor alle leden van het covid-team. Dit bemoeilijkt op veel plaatsen een efficiënte manier van werken”, zegt Hilde Deneyer. “Op dit moment zijn de gegevens enkel beschikbaar voor artsen. Nochtans hebben wij als apothekers ook beroepsgeheim, net als de andere zorgverleners die lid zijn van het covid-team.” VAN roept op om zoveel mogelijk informatie te delen. 

Dirk Vos tot slot: “Niet elke eerstelijnszone zal dezelfde noden hebben, en er is uiteraard een verschil in de draagkracht van onze apothekers.”

> Lees ook: 6/10 werken niet mee aan contactopsporing