In grote bedrijven, waar een ziektebriefje voor één dag niet langer verplicht is, nam het aantal afwezigheden voor één dag met bijna de helft toe, blijkt uit onderzoek door Securex. De toename is bijna drie keer groter dan in kleine bedrijven. Sinds november 2022 zijn werknemers in bedrijven met meer dan vijftig personeelsleden niet langer verplicht een ziektebriefje voor te leggen voor één dag ziekte. Kleine bedrijven kunnen wel nog een medisch attest vragen.

Eerder onderzoek van Acerta leek nochtans tot andere resultaten te leiden in het eerste kwartaal van 2023: kort ziekteverzuim in Belgische bedrijven nam toen met 5% af. "De afschaffing van het ziektebriefje voor één dag veroorzaakt dus niet meer ziekteverzuim, wat sommige mensen op voorhand dachten", luidde toen de conclusie. Toen stelde men wel vast dat meer mensen exact één dag ziek waren.

De huidige trend nu die op een gevoelige toename wijst van het aantal afwezigheden voor één dag, blijkt uit een analyse door hr-bedrijf Securex waarover De Morgen schrijft. Het aantal afwezigheden voor één dag in grote bedrijven nam in 2023 met ruim 44 procent toe. Dat is een bijna drie keer grotere stijging dan in kleine bedrijven, waar het aantal eendagsafwezigheden met 15 procent groeide.

Frequent absenteïsme

Het onderzoek is gebaseerd op een steekproef bij ruim 23.000 bedrijven. Daaruit blijkt verder dat nooit eerder zoveel werknemers (16 procent) vaker afwezig waren.

In grote bedrijven steeg frequent absenteïsme met bijna 6 procent, in kleine daalde het met bijna 4 procent. "De afschaffing van het ziektebriefje lijkt de drempel om een dag thuis te blijven te verlagen", zegt Heidi Verlinden, onderzoeksmanager bij Securex.

"Dit bevestigt waarvoor we vreesden", zegt Sonja Teughels van werkgeversorganisatie Voka in De Morgen. Ze vreest dat deze maatregel de bedrijven verder op kosten jaagt. Anderzijds ziet Securex slechts een beperkte kostenstijging, vooral te verklaren door indirecte kosten aan het begin van een afwezigheid. Meerdere korte afwezigheden wegen namelijk administratief zwaarder door dan één langdurige. Het neemt niet weg dat voorlopig de vrees van Voka bewaarheid lijkt te worden?.

Lode Godderis (KU Leuven) beoordeelt de resultaten eerder als een 'nuloperatie'. "Mensen zijn vaker een dag afwezig, maar blijven minder lang weg dan wanneer ze moeten langsgaan bij een dokter, die vaak meerdere dagen rust voorschrijft." Hij geeft wel toe dat de afschaffing van het ziektebriefje voor één dag het voor een minderheid van de werknemers aantrekkelijker kan maken om af en toe eens een 'baaldag' te nemen, een probleem dat hij oplosbaar vindt.

Domus Medica/AADM ijvert voor de afschaffing van het afwezigheidattest voor één dag, net als de actie Blauwe Krokodil. Bvas toont zich tegenstander.

> Geen stijging kort ziekteverzuim sinds afschaffing ziektebriefje één dag

> De stapjes en hapjes van de Blauwe Krokodil