Zoals bekend is er veel vooruitgang geboekt op het vlak van artificiële intelligentie. Er zijn nu computers beschikbaar die in staat zijn tot ‘deep learning’, en die artsen kunnen helpen om een diagnose te stellen of die hen zelfs kunnen vervangen.
Nog maar enkele jaren geleden gingen veel mensen ervan uit dat de vervanging van de mens door een machine voor taken die zo complex zijn als een medische diagnose tot het domein van de sciencefiction behoorden, of in het beste geval tot een verre toekomst.
Uit meerdere publicaties blijkt echter dat computers het menselijke redeneren kunnen overtreffen. Zo is in PLOS ONE onlangs een artikel verschenen over hartfalen. Als de oorzaak daarvan niet duidelijk is, wordt een biopsie van het endomyocard uitgevoerd om die te achterhalen. Bij de interpretatie van die biopsie is de interindividuele variabiliteit soms echter groot, zodat het resultaat alleen van de patholoog afhangt. Onderzoekers hebben daarom een convolutioneel neuraal netwerk (CNN) ontwikkeld, een netwerk met meerdere lagen, waarbij elke laag een klein deel van de informatie verwerkt en die gegevens worden vervolgens samengevoegd tot een coherent geheel. Dergelijke systemen zijn erg goed in het opsporen van bepaalde vormen van kanker, diabetesretinopathie, dermatologische letsels of de verwerking van natuurlijke taal.
De toepassing bij myocardafwijkingen is volledig nieuw. De onderzoekers gebruikten de gegevens van 209 patiënten, waarvan er 104 gebruikt werden om het programma op te leiden en 105 andere om het programma te testen. De resultaten werden vergeleken met die van twee pathologen. Met behulp van het CNN konden patiënten met hartinsufficiëntie of een ernstige hartaandoening met een gevoeligheid van 99% en een specificiteit van 94% geïdentificeerd worden, wat beter is dan met de klassieke benadering. Het computerprogramma overtrof de menselijke prestaties met bijna 20%.
Op het vlak van kanker maakt een CNN het niet alleen mogelijk om tumoren op te sporen, maar ook om de ernst van sommige daarvan naar beneden te corrigeren, zodat patiënten geen agressieve behandeling hoefden te krijgen, en het risico op bijwerkingen dus verminderde.
De onderzoekers die het CNN ontwikkelden denken er uiteraard (nog) niet aan om artsen te vervangen door computers, die slechts een hulpmiddel bij de diagnose zijn, maar toch... Op die manier zouden artsen meer tijd krijgen voor de moeilijkste gevallen waarvoor de computer geen oplossing biedt omdat hij minder ervaring heeft dan de patholoog. De vraag is alleen of we hier klaar voor zijn...
