Als zelfs in de welvarende landen sprake is van stagnatie of daling, hoe zit het dan met andere landen? Een bittere pil…
De auteurs van deze studie in de Lancet lijken wel een echo te laten horen van de studie in de BMJ (Over levensverwachting…). Ze hebben de literatuur tussen 1990 en 2018 doorgenomen. Uit verschillende eerdere analyses was gebleken dat wereldwijd 8 miljoen sterfgevallen te wijten waren aan een gebrek aan zorg, wat leidde tot een verlies van 6 miljard dollar voor de landen met een laag en gemiddeld inkomen (LMIC in het Engels, Low and Middle Income Countries).
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft samen met de Wereldbank voorgesteld om tegen 2030 een universele gezondheidsverzekering aan te bieden voor 193 UNO-landen. Dat zou het mogelijk maken een ziekteverzekering aan te bieden en zo de morbiditeit en de mortaliteit in deze landen te doen dalen. We kunnen ons echter afvragen of dit echt een impact zou hebben in de LMIC of zelfs in andere landen. Uit bepaalde analyses blijkt dat dit slechts effect zou hebben in een derde van de gevallen in Vietnam, Brazilië en China, in de VS zou deze universele verzekering daadwerkelijk de algemene gezondheidstoestand van de Amerikaanse burgers kunnen verbeteren. Er blijven dus nog heel wat vragen open.
Daarin ligt precies het nut van de studie van de Lancet, die is gefinancierd door de Bellinda & Bill Gates Foundation. De auteurs hebben 61 doelstellingen van duurzame ontwikkeling onderzocht in het licht van de overlijdensoorzaken in elk van de betreffende LMIC en deze vergeleken met 23 referentielanden met een hoog inkomen.
Kwaliteitszorg
Ze komen tot een verbijsterende vaststelling. In 2016 is het sterfteoverschot op ruim 15 miljoen geschat, rekening houdend met de 61 vooraf bepaalde doelstellingen. Na uitsluiting van de sterfgevallen die voorkomen hadden kunnen worden dankzij maatregelen voor de volksgezondheid, bleven er 8,6 miljoen sterfgevallen over die konden worden toegeschreven aan de gezondheidzorg zelf. Daarvan werd 5 miljoen toegeschreven aan het feit dat deze personen zorg van slechte kwaliteit hadden gekregen, en 3,6 miljoen aan het feit dat ze geen toegang hadden tot die zorg. Gezondheidzorg van slechte kwaliteit vormt dus een belangrijke factor voor dit sterfteoverschot, zowel voor cardiovasculaire aandoeningen, verwondingen of neonatale of infectieuze stoornissen.
Elke staat draagt dus de verantwoordelijkheid om een standpunt in te nemen over deze universele verzekering, om de kwaliteit van de zorg overal ter wereld te verbeteren. Want misschien moeten we naar analogie met economische en ecologische vluchtelingen ook nadenken over sanitaire vluchtelingen: zou het niet beter zijn om in hun eigen land de levenskwaliteit, de veiligheid en de zorg die hen toekomt, te verbeteren? Alweer een maatschappelijke keuze.
