In de meetnetten van de drie gewesten worden maandag verhoogde fijnstofconcentraties in de lucht gemeten. De voorbije 24 uur is de gemiddelde concentratie PM10 en PM2.5  in Vlaanderen hoger dan respectievelijk 50 en 35 microgram per kubieke meter lucht. Daarmee is informatiedrempel in Vlaanderen om de bevolking te waarschuwen overschreden, meldt de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL) maandag.

Maandag om 9 uur bedroeg de 24-uurgemiddelde fijnstofconcentratie in Vlaanderen 56 µg/m³ voor PM10 en 44 µg/m³ voor PM2.5. In Wallonië en Brussel worden deze drempels (nog) niet overschreden. 

De hoge fijnstofconcentraties ontstaan omdat de luchtvervuiling door lage windsnelheden slecht verdund wordt. De weersomstandigheden - zonnig en milde temperaturen overdag, koele nachten - gecombineerd met de hogere ammoniakemissies in deze periode van het jaar door landbouwactiviteiten, zorgen voor verhoogde concentraties van ammoniumzouten in de lucht. Deze lentesmog-episodes komen af en toe voor in het voorjaar.

De meteorologische omstandigheden blijven nog enkele dagen ongunstig. De verwachting is dat de fijnstofconcentraties in Vlaanderen nog minstens 24 uur de informatiedrempels zullen overschrijden.

Mensen die bijzonder gevoelig zijn voor luchtvervuiling (jonge kinderen, ouderen, mensen met hart- en hartziekten, enz.) doen best geen ongewone lichamelijke inspanningen. Door de kleine afmeting, een diameter kleiner dan een honderdste van een millimeter, zijn de concentraties van de fijnstofdeeltjes binnenshuis niet betekenisvol lager dan in de buitenlucht, aldus IRCEL.

Vanwege de slechte luchtkwaliteit roept de Vlaamse Milieumaatschappij de bevolking op om geen hout te stoken in haarden of kachels als bijverwarming of om sfeer te creëren. "De impact van houtverbranding op de luchtkwaliteit in een woonomgeving kan lokaal erg hoog oplopen", luidt het.

Bij de verbranding van hout komen er schadelijke stoffen vrij zoals fijn stof, dioxines en PAK (polycyclische aromatische koolwaterstoffen). Deze stoffen zijn slecht voor de gezondheid, zo zorgen PAK voor DNA-schade en zijn ze daardoor kankerverwekkend. Zowel haarden als kachels dragen bij tot deze schadelijke uitstoot, aldus de VMM.