De aanpak van de opvangcrisis is een "schandvlek voor België". Dat zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen, naar aanleiding van het nieuwste jaarverslag van de mensenrechtenorganisatie. Ook de omstandigheden in de gevangenissen en de wetgeving rond abortus moeten aangepakt worden, zegt de ngo.
Het jaarverslag van Amnesty telt meer dan 400 pagina's. Ongeveer anderhalve bladzijde daarvan is gewijd aan de situatie in België. Toch wil dat niet zeggen dat het in ons land al rozengeur en maneschijn is. Onder meer de leefomstandigheden van gedetineerden, de aanpak van de opvangcrisis en het recht op abortus worden door de ngo aan de kaak gesteld.
Abortus
Wat betreft dat laatste thema pleit Amnesty voor een volledige afschaffing van de bedenktijd. Ook de termijn waarbinnen een zwangerschapsonderbreking mogelijk is, moet verlengd worden. Over een specifieke termijn spreekt de ngo zich evenwel niet uit. "Er moet een volledige, veilige en legale toegang tot abortus zijn voor iedereen", vindt De Graeve. "Daarom zijn wij voorstander van een volledige decriminalisering van abortus. De huidige wet in België voldoet daar duidelijk niet aan en moet dus worden aangepast."
In verband met de opvangcrisis en de detentieomstandigheden wijst De Graeve vooral op de talrijke vonnissen van nationale en internationale rechtbanken die de Belgische overheid de voorbije jaren naast zich neerlegde. "Een negatie van de rechtsstaat", aldus De Graeve.
Pluimen
Op andere vlakken krijgt België dan weer een pluim. Zo prijst Amnesty ons land voor de (gedeeltelijke) opschorting van wapenleveringen aan Israël. Ook de erkenning door het hof van beroep van de misdaden tegen de mensheid die de Belgische staat pleegde in Congo, is daarbij het vermelden waard.
Wat betreft de bescherming van mensenrechten wereldwijd sprak secretaris-generaal Agnès Callamard tijdens de bijhorende persconferentie maandag al van een "meer dan alarmerende situatie". Ze deed een uitdrukkelijke oproep aan alle politieke leiders om hun stem te laten horen. "Daarvoor is er in de eerste plaats moed nodig", aldus Callamard. De vraag is of er überhaupt nog wel voldoende leiders zijn die die moed hebben om hun stem te verheffen. Volgens Callamard doet de EU als historische voortrekker van het mensenrechtenverhaal op dit moment althans te weinig.
Geest in een fles
De Graeve zelf is er rotsvast van overtuigd dat het draagvlak voor mensenrechten nog altijd bestaat. "Maar het is de rol van leiders om dat draagvlak op te bouwen en te versterken. In die zin zijn uitspraken zoals die van Bart De Wever (De Wever zei begin april dat ons land de Israëlische premier Benjamin Netanyahu niet zou arresteren, als die zich op ons grondgebied zou bevinden, red.) kwalijk te noemen."
De Graeve roept daarom niet enkel politieke leiders, maar ook middenveldorganisaties en burgers op om zich te laten horen. "Mensenrechten zijn als een geest in een fles. Je krijgt ze er nooit meer weer in. Mensen snakken nog altijd naar gelijkheid en rechtvaardigheid. We moeten dat draagvlak blijven ondersteunen en uitdragen", klinkt het vastberaden.
