Voor de terugbetaling van weesgeneesmiddelen vormen Nederland en België binnenkort wellicht een duo in hun onderhandelingen met de farmasector.

Vanuit Riga (Letland) laten de Nederlandse en Belgische ministers van Volksgezondheid weten dat ze samen zullen onderhandelen met farmaceutische bedrijven over de terugbetaling van weesgeneesmiddelen. Maggie De Block: “Samen slepen we meer uit de brand voor onze patiënten die aan zeldzame ziektes lijden.” In Riga loopt momenteel een informele Europese top. Daar bereikte De Block een overeenkomst met haar Nederlandse evenknie Schippers, wat leidde tot een protocolakkoord. In december van vorig jaar al werden hiervoor onderhandelingen opgestart. Eerst loopt een proefproject. Als dat gunstig wordt beoordeeld, stappen beide landen vanaf 2016 samen naar de farmasector. Ook andere lidstaten volgen dit initiatief aandachtig.

Voor iedereen kan dit een win-win betekenen, hoopt het kabinet De Block. Voor de patiënten en de overheid omdat ze een lagere prijs moeten betalen, voor de betrokken bedrijven omdat ze maar één dossier moeten indienen voor beide landen. Ze hebben ook meteen toegang tot een groter aantal patiënten. Een aantal farmabedrijven lieten al weten dat ze willen meestappen in het proefproject.

Er bestaan ongeveer 8.000 weesziekten. Daarvoor zijn momenteel amper 150 geneesmiddelen op de markt. Naar schatting lijden 30 miljoen Europeanen aan één van die 8.000 weesziekten.

De Nederlands-Belgische plannen gaan veel verder dan gezamenlijke onderhandelingen. Op termijn willen beide landen ook gegevens uitwisselen, registers delen en evaluatiemethodes op elkaar afstemmen. Bedoeling is ook samen na te gaan welke innovatieve geneesmiddelen er de komende jaren op de markt zullen komen en hoe Volksgezondheid in beide landen zich daarop best voorbereidt.

De woordvoerster van Maggie De Block, Els Cleemput, legt uit dat deze eerste stap bij succes kan leiden tot een meer gezamenlijke Europese aanpak. Liberaal Europarlementslid Philippe De Backer leverde al verdienstelijk voorbereidend werk met zijn Europees plan ter bestrijding van zeldzame ziekten. Daarin pleit hij voor de oprichting van een Europees weesziekteplatform dat vertegenwoordigers van de lidstaten, de Europese instellingen en de industrie samenbrengt. Zij moeten in onderling overleg de onderzoeksagenda van de komende 10 jaar vastleggen: in welke weesziekten willen we prioritair investeren, en willen we dan ook terugbetalen?

In een recent verleden ontstonden heel wat conflicten over de terugbetaling van weesgeneesmiddelen. Met imagoschade voor de farmaceutische industrie die haar investering verdedigde, maar ook met dramatische toestanden voor patiënten die deze medicatie nodig hadden en een overheid die zich in de tang genomen voelde tussen beide partijen.