Er zijn in Vlaanderen minstens 49 bodemsaneringen wegens PFAS-vervuiling nodig. Dat is het voorlopige resultaat van de bodemonderzoeken die al werden uitgevoerd op risicosites, zo meldt de Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM.

In 2021 werden in Vlaanderen meer dan achthonderd sites geïdentificeerd waar het gebruik van PFAS-houdend blusschuim tot een mogelijke bodemverontreiniging kan hebben geleid. Ook verschillende andere plaatsen zijn als risicosite aangeduid, bijvoorbeeld rond de 3M-site in Zwijndrecht.

Op de meeste plaatsen is intussen een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van PFAS. Indien nodig volgt daarna nog een beschrijvend bodemonderzoek. Dat bijkomende onderzoek moet duidelijk maken hoe ernstig de verontreiniging is en of er een bodemsanering moet plaatsvinden.

Vandaag is dat laatste onderzoek al uitgevoerd op 106 dossiers, waarvan 21 brandweersites, zo meldt OVAM. In 92 van die dossiers is de beoordeling ook al afgerond. Het resultaat is dat in 49 van die dossiers een bodemsanering nodig wordt geacht.

"De volgende jaren zullen nog veel beschrijvende bodemonderzoeken plaatsvinden", zegt de OVAM-woordvoerder. Wellicht zal er dus op nog meer plaatsen een bodemsanering moeten gebeuren.

De uitgevoerde onderzoeken laten intussen toe om de algemene 'no regret'-maatregelen op te bergen, waarbij bijvoorbeeld aan burgers werd gevraagd om uit voorzorg geen zelfgekweekte groenten of eieren van de eigen kippen meer te eten. In de plaats daarvan komen heel concrete richtlijnen die van plaats tot plaats verschillen, afhankelijk van de ernst van de vervuiling.

Waar geen PFAS-vervuiling werd vastgesteld, zullen uiteraard geen maatregelen meer nodig zijn. Op plaatsen waar ondanks lichte bodemverontreiniging geen bodemsanering nodig is, kunnen er bijvoorbeeld niet-bindende gebruiksadviezen komen, over de manier waarop de verontreinigde grond gebruikt kan worden.  

Bij een ernstige verontreiniging kunnen ook verplichte veiligheidsmaatregelen en gebruiksbeperkingen worden ingevoerd. Zo kan de toegang tot een terrein worden verboden in afwachting van de sanering, of kan er een verbod komen op de consumptie van groenten uit de eigen tuin of op het gebruik van grondwater om de tuin te besproeien.