Op 10 maart 2020 viel de eerste Belgische coronadode en kwam de Nationale Veiligheidsraad een eerste keer samen. Twee jaar lang was ons land daarna in de greep van het virus, met om de paar weken een Overlegcomité, een coronacommissariaat en -barometer, en een taskforce voor zowat elk aspect van de pandemie. Het coronavirus zit bij velen nog vers in het geheugen, maar toch: een beknopt overzicht.

Maandag zal het exact vijf jaar geleden zijn dat het coronavirus een eerste dodelijke slachtoffer eiste in ons land. Het was het officieuze startschot van een pandemie die België en bij uitbreiding de hele wereld nog tot de zomer van 2022 in haar greep zou houden. 

Op 10 maart 2020 gaan alle alarmbellen af. Een 90-jarige vrouw overlijdt na een besmetting met corona, een dag later sterven nog twee Belgische patiënten aan de gevolgen van het virus. Op dat moment zijn er al meer dan 300 besmettingen in ons land vastgesteld.  "Er zullen nog sterfgevallen volgen", concludeert viroloog Steven Van Gucht. 

In een poging om de opmars van het virus in te dijken, komt de Nationale Veiligheidsraad - de federale topministers aangevuld met vertegenwoordigers van de veiligheidsdiensten - meteen een eerste keer samen. De maatregelen zijn dan nog relatief minimaal: de bevolking wordt gevraagd om afstand te houden en er wordt aanbevolen om massa-evenementen te verbieden, maar scholen, bedrijven, winkels en horecazaken blijven gewoon open. 

Twee dagen later moet de Veiligheidsraad al opnieuw vergaderen. Op dat moment worden horecazaken wel gesloten en worden de lessen op school opgeschort. Evenementen worden afgelast. Nog eens vijf dagen later is de eerste coronalockdown een feit: de grenzen gaan grotendeels dicht en alleen essentiële verplaatsingen zijn nog toegelaten. 

Vanaf april 2020 volgt een geleidelijke versoepeling. De persconferentie waarin toenmalig premier Sophie Wilmès laat op een vrijdagavond de exitstrategie toelicht aan de hand van tientallen powerpointslides zal menig Belg nog lang bijblijven. Vanaf juni volgen de versoepelingen elkaar in sneltempo op en worden de "contactbubbels" uitgebreid. 

Maar in de zomer keert het tij alweer. Vooral in Antwerpen stijgen de besmettingscijfers fors en gaat provinciegouverneur Cathy Berx over tot strenge maatregelen. Nationaal wordt de uitgebreide contactbubbel wat teruggeschroefd. 

Eind oktober is de tweede lockdown een feit: de nieuwe regering-De Croo sluit cultuurhuizen, zwembaden, fitnesscentra en niet-essentiële handelszaken. Telewerken wordt verplicht en de kappers gaan dicht. Het onderwijs blijft dit keer wel open, op een enkele afkoelingsperiode na. 

Intussen is de Veiligheidsraad trouwens vervangen door het Overlegcomité, waar ook de ministers-presidenten van de deelstaten een zitje hebben. Om de coördinatie tussen de gewesten te garanderen, roept de regering een coronacommissariaat in het leven. De tweede lockdown zal uiteindelijk nog tot het voorjaar van 2021 duren. Ook kerst en nieuwjaar moeten er dus aan geloven. 

Begin januari 2021 kan de vaccinatiecampagne wel starten. Die zal het tij uiteindelijk doen keren, al verloopt die zeker in het begin met horten en stoten en zal het nog maanden duren vooraleer de vaccinatiegraad hoog genoeg is om het gros van de maatregelen op te heffen. In de zomer van 2021 is er ruimte voor versoepelingen, maar in oktober moet het Overlegcomité toch teruggrijpen naar de mondmaskerplicht. Voor evenementen komt er een Covid Safe Ticket. In het najaar komt er bovendien een versnelde uitrol van de booster-vaccinatiecampagne. 

Pas in februari 2022 kleurt de pas ingevoerde coronabarometer oranje in plaats van rood, waardoor het sluitingsuur in de horeca kan verdwijnen en het nachtleven wordt heropend. Vanaf maart 2022 schakelt de barometer terug naar code geel, het laagste niveau, en wordt er verder versoepeld. Op 20 mei 2022, het laatste corona-Overlegcomité, wordt de coronabarometer gedesactiveerd en gaan de meeste reisbeperkingen op de schop. De mondmaskerplicht geldt vanaf dan enkel nog in ziekenhuizen, artsenpraktijken en apotheken. 

In februari 2022 rondde ons land de kaap van 30.000 coronadoden. Op het hoogtepunt van de pandemie, in het voorjaar van 2020, stierven meer dan 280 mensen per dag aan de gevolgen van het virus. Wereldwijd kon de pandemie tussen eind 2020 en eind 2021 aan meer dan 18 miljoen overlijdens worden gelinkt, bleek uit een studie in The Lancet. 

Helemaal verdwenen is het coronavirus in ons land niet, maar de cijfers blijven al lange tijd stabiel op lage besmettingsniveaus.