“het stormt in mijn hoofd”
18 november is traditioneel de dag van de ondernemer in Vlaanderen, een initiatief van Unizo. Die éne dag worden ondernemers letterlijk op een podium geplaatst en krijgen een dik applaus voor hun energie, enthoesiasme en niet aflatende inzet om te innoveren, te ondernemen en hiermee ook hun sociaal engagement te tonen.
Dit jaar mag ik ambassadeur zijn voor Vlaams Brabant en daar ben ik fier op. Mogen werken in de zorgsector is immers net dat tikkeltje meer ondernemer. Het getuigt van heel wat zin voor “sociaal” ondernemerschap. Een korte getuigenis..
Apotheker worden, daar droomde ik al van als kind, mijn droom is uitgekomen. De eerste apotheker in ons dorp Tollembeek, daar stond ik vol bewondering naar te kijken: mensen die iets mankeren iets meegeven waardoor ze zich beter voelen, toch een mooi beroep? Dat sociaal engagement zat er wellicht in vanwege mijn vader, die burgemeester is. Ik heb nooit nog iets anders overwogen. Tijdens mijn studies farmacie heb ik mijn man leren kennen en even later hebben we samen een apotheek in Jezus-Eik overgenomen. Naarmate er kinderen kwamen, inmiddels vier tussen 16 en 24 jaar, kon ik het me veroorloven minder in de zaak te staan. We ontdekten dat we beter niet ons hele leven als koppel elke dag samen in de apotheek konden staan, al werkt dat voor sommige koppels wél. Ik heb altijd afwisseling nodig gehad en nieuwe uitdagingen gezocht: lokale beroepsvereniging, bestuurscomité nationale beroepsvereniging, het Vlaams ApothekersNetwerk, voorzitter van het Overleg Zelfstandige Zorgverstrekkers (FVB/Unizo),…
Apothekers krijgen vandaag steeds meer administratie te verwerken, om voor en na de uren te doen, want je wil overdag toch genoeg tijd en aandacht aan je patiënten besteden? Een apotheker mag geen ‘box mover’ worden, geen loutere ‘pillenverkoper’. Je moet aandacht schenken aan goed geneesmiddelengebruik, adviesverlener en vertrouwenspersoon zijn, niet alleen wat de medicatie zelf betreft. Er zijn veel meer oudere mensen, vaak vereenzaamd, voor wie wij een belangrijke ontmoetingsplaats zijn. Dat schept een duurzame band en dat is het mooiste aan dit beroep, het is elke dag anders. Als een patiënt binnenstapt die met iets in de knoop zit, en je kan die verder helpen of geruststellen, dat geeft een goed gevoel. Als een patiënt uit het ziekenhuis wordt ontslagen komt die vaak als eerste bij ons langs om de voorgeschreven medicatie te halen. Dan maak je tijd voor zijn of haar verhaal. Ja, ook luisteren naar mensen is een medicijn. In tegenstelling tot vroeger is er nu ook veel meer nood aan samenwerking tussen zorgverleners. Wij bellen met huisartsen en verpleegkundigen, we komen vaak aan huis bij oudere of bedlegerige patiënten.
En toch zit ik met een dubbel gevoel…
Ja, ik ben en blijf fier om elke dag apotheker te kunnen zijn!
Ja, ik ben trots om ambassadeur te zijn op deze dag van de ondernemer (www.dagvandeondernemer.com – 18 november 2016)
Nee, ik ben niet blij met de ongeziene zware besparingen die onze sector te beurt valt!
Hoe duurzaam zal “mijn” sociaal ondernemerschap zijn in een maatschappij waar de vergrijzingscrisis aan de deur klopt en zich onmiddellijk vertaalt in een onwaarschijnlijk hoge vergrijzingsfactuur: stijgende uitgaven aan zorg en gezondheid, een tsunami aan chronisch zieken en een nooit eerder gezien hoog geneesmiddelengebruik? Hoe solidair zullen we “blijven” om deze problemen met z’n allen te erkennen? Hoeveel moed zullen we kunnen blijven opbrengen om na deze ongeziene besparingsronde toch te blijven doorgaan? Het stormt in mijn hoofd en met mij in vele hoofden van andere apothekers, artsen, kinesitherapeuten, tandartsen, verpleegkundigen! Is er licht aan het einde van deze ellendige economische-crisis-tunnel? Hebben we nog moed en energie over om te zoeken naar constructieve en duurzame oplossingen?
Één ding weet ik zeker : we zullen het zelf moeten doen, en liefst zo snel mogelijk, nu we er nog de kracht voor hebben. Hoe weet ik nog niet zo zeker, maar wat ik wel weet, is dat we dit samen met de overheden zullen moeten doen en dat diezelfde overheden de politieke moed moeten hebben om oplossingen op lange termijn tijdig te bespreken MET de betrokkenen en niet, zoals nu tijdens een begrotingsconclaaf met éénzijdige besparingen afkomt..
Het stormt in mijn hoofd.
Apothekers maken momenteel een zeer moedige professionele bocht naar vernieuwing. In de apotheek wordt hard gewerkt om het gekende model van “afleveraar van geneesmiddelen en verkoper van producten” te veranderen.
Het begrip “huisapotheker” is geen hol begrip meer.
Apothekers positioneren zich steeds meer als “zorgverstrekkers die de patiënt helpen om geneesmiddelen verstandig en optimaal te gebruiken”. Diensten die kaderen in "farmaceutische zorg” worden steeds belangrijker:
- optimaliseren van de medicatie en mogelijke fouten voorkomen;
- meditatieschema’s maken en bespreken met de patiënt en met de arts;
- therapietrouw bevorderen: waarom wordt 50% van de medicatie niet optimaal gebruikt ?
- individuele medicatie voorbereiding wanneer de patiënt of zijn mantelzorgers het overzicht over veel medicijnen dreigt te verliezen.
- …
Bovendien kan de huisapotheker een cruciale rol spelen in het preventiebeleid en tegelijk de burger met een zorgvraag oriënteren naar de best mogelijke oplossing/zorg.
Het “zorgmodel” verandert en er worden ook veel meer gegevens uitgewisseld via eGezondheidsdiensten.
Vandaag wordt de apotheker vooral vergoed via een honorarium per afgeleverd doosje. Dat moet veranderen, teneinde de apotheker te vergoeden voor de diensten die hij levert aan de patiënt, inclusief sensibilisatie en preventie, het uitwisselen van gegevens en samenwerken met andere zorgverstrekkers.
Dat wil in de huidige context zeggen: verschuiven binnen de bestaande budgetten.
Maar geen zinnige ondernemer zal akkoord zijn om zijn huidig inkomen los te laten, zonder vertrouwen en garanties in het nieuwe vergoedingsmodel. Daarom verdedigen apothekers een model van “dubbele garantie”:
- de federale overheid heeft wettelijk vastgelegd dat ze bij overschrijding van het budget het verschil moeten terugbetalen.
- de apothekers vragen een garantie dat het toegekende budget effectief, volledig en nuttig besteed zal worden aan vernieuwende diensten.
Elk jaar stellen alle partijen samen een lijst op van nieuwe diensten, waarvoor de vergoeding volledig wordt geregeld. Naarmate er geld vrij komt door het afbouwen van het huidige vergoedingsmodel, worden die nieuwe diensten automatisch vergoedbaar, tot de limiet van het afgesproken budget bereikt wordt (want alles wat erboven gaat, moeten ze sowieso terugbetalen).
Op deze manier worden drie problemen ineens opgelost:
- De overheid heeft sowieso de garantie dat het budget niet overschreden wordt, zelfs wanneer nieuwe honoraria geactiveerd worden (de beroepsgroep zal in zijn geheel en intern meer verantwoordelijk voor een optimale uptake gaan dragen).
- De apothekers weten dat ze geen inkomen gaan verliezen, wanneer ze akkoord gaan om delen van hun inkomen te verschuiven naar nieuwe honoraria voor nieuwe activiteiten.
- Beide partijen hebben er nu alle belang bij om stap voor stap naar vernieuwing te streven, want de financiële discussies draaien niet meer om “hoeveel geld er zal uitgegeven worden”, wel “waaraan dat best besteed wordt”.
In deze context is het evident dat de huidige besparingsmaatregel van deze regering om het honorarium voor Hoofdstuk IV gewoon “af te pakken”, nefast is. Want dat deel van het budget stond precies op de eerste rij om een dergelijke verschuiving te gaan maken.
Tevens zullen we in een nieuw overlegmodel van “na de 6e staatshervormingsperiode” met de verschillende overheden de dialoog moeten aangaan voor een duurzaam businessmodel waar ondernemerschap en sociaal engagement hand in hand gaan.
Hilde Deneyer,
Apotheker
Algemeen Directeur VAN
