De COVID-19-pandemie heeft gemaakt dat in een gezondheidscontext gekenmerkt door meningsverschillen en onzekerheid, de experts als de meest geloofwaardige actoren worden beschouwd, gevolgd door "peers" met overheidsdiensten en ngo's op een gedeelde derde plaats. Ook de klassieke media doen het goed.

Dat leert een online enquête van adviesbureau Whyte Corporate Affairs bij een representatieve steekproef van 1.020 Belgen (572 Nederlandstaligen en 448 Franstaligen) tussen 18 en 75 jaar oud.

De informatie die door academici, experten en wetenschappers wordt verstrekt, wordt door 84,53 procent van de bevolking als geloofwaardig beschouwd.

De experts worden gevolgd door personen die dicht bij de burger staan of op hem lijken (familie, buren, collega's, vrienden): 75,81 pct van de Belgen gelooft dat hun "peers" (eerder of volledig) geloofwaardige informatiebronnen zijn.

Dat is een hogere score dan de andere bevraagde actoren: overheidsdiensten (55,63 pct) en ngo's (55,57 pct). De informatie van gemeentelijke overheden en particuliere bedrijven wordt door 51,36 en 50,11 pct van de bevolking vertrouwd. De politieke partijen staan op de laatste plaats met slechts 14,19 pct.

Enkel de universiteiten, experts en wetenschappers wonnen meer geloofwaardigheid dan zij verloren ten gevolge van de COVID-19-pandemie. Eén Belg op de vier (24,65 pct) heeft meer vertrouwen in informatie van experts dan voordien, terwijl de pandemie ertoe heeft geleid dat nog geen één Belg op de vijf (19,03 pct) hen minder geloofwaardig acht dan vroeger.

"De geloofwaardigheid van de experts heeft dus standgehouden, ondanks de gemediatiseerde confrontaties van cijfers, theorieën en wetenschappelijke modellen van de laatste maanden", aldus de onderzoekers.

De geloofwaardigheid van de politieke wereld is anderzijds duidelijk aangetast door de crisis. Meer dan één op de twee Belgen vindt dat politieke actoren nu (veel) minder geloofwaardig zijn, dan voor de coronacrisis, specifiek op nationaal en regionaal niveau.

Traditionele media

De studie leert verder dat een grote meerderheid van de Belgen de traditionele media nog steeds als geloofwaardige informatiebronnen beschouwt. De radio neemt de eerste plaats in op de ranglijst van traditionele media: via dit kanaal vindt het grootste aantal Belgen (69,56 pct) dat ze (eerder) geloofwaardige informatie krijgen. In Vlaanderen loopt dit cijfer op tot 74,2 pct. De geschreven pers overtuigt 61,6 pct van de Belgen, erg dicht bij het niveau van televisie (58,85 pct). Deze cijfers liggen in Vlaanderen iets hoger dan in Brussel en Wallonië. 

"De voorbije periode gaf een gelegenheid voor de traditionele media om ondanks de onzekerheid en de gezondheidsrisico's de burgers te informeren. De uitzonderlijke context maakte het mogelijk dat de opgesloten burger, die op zoek is naar informatie, de toegevoegde waarde van journalistiek heeft ingezien. De inspanningen van de traditionele media werden dus in zekere zin beloond", luidt het. 

Sociale media

De informatie die op Twitter en Facebook circuleert wordt respectievelijk door slechts 15,75 pct en 14,3 pct van de Belgen (eerder) vertrouwd. Het professionele kanaal Linkedln wordt door 37,74 pct als geloofwaardig beschouwd. Alternatieve media zoals Newsmonkey, Doorbraak, Apache, of De Wereld Morgen worden door bijna één op de drie Belgen (29,46 pct) vertrouwd.

De online bevraging gebeurde tussen 19 en 25 april 2021. De maximale foutenmarge bedraagt 3 procent.