Voor de sanering van de ruimere omgeving rond het terrein van chemiebedrijf 3M in de provincie Antwerpen moet ongeveer 137.000 ton verontreinigde grond ontgraven en vervangen worden. Zo heeft de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) bekendgemaakt.

De OVAM zegt het plan voor een gefaseerd bodemsaneringsproject voor het woongebied en de recreatieve gebieden in Zwijndrecht en Beveren van 3M Belgium te hebben ontvangen. De Afvalstoffenmaatschappij verklaarde het plan volledig en ontvankelijk. "Nu start het openbaar onderzoek. Na die beroepsprocedure kan 3M beginnen aan de sanering", aldus OVAM-woordvoerder Jan Verheyen.

Het saneringsproject voorziet een 'leeflaagsanering', waarbij een een toplaag van maximaal zeventig centimeter verontreinigde grond ontgraven en vervangen wordt door nieuwe grond. Hiermee wordt de blootstelling aan PFAS-verontreiniging in het vaste deel van de aarde weggenomen.

Concreet zullen de zones die bestemd zijn voor een moestuin of kippenren gesaneerd worden. Uit het bodemonderzoek bleek eerder al dat blootstelling aan PFAS vooral verloopt via consumptie van eieren van kippen van vrije uitloop en in mindere mate door het eten van fruit en groenten uit eigen tuin. Ook percelen die in de toekomst als moestuin of kippenren worden gebruikt, worden gezuiverd.

De gesaneerde zone wordt hersteld als moestuin, maar kippenrennen worden niet hersteld. "Uit de analyses van eieren blijkt immers dat ook in zones met lage concentraties PFOS in de bodem de concentraties in de eieren te hoog zijn. Ook na de sanering zal daarom het gebruiksadvies blijven gelden om geen eigen gekweekte eieren te consumeren", aldus de OVAM. In gebieden met een recreatieve functie, zoals het terrein van een jeugdbeweging, wordt de toplaag tot een diepte van dertig centimeter ontgraven en vervangen door propere grond.

Eigenaars van de ongeveer drieduizend percelen waarop het saneringsproject betrekking heeft, worden door de OVAM per brief op de hoogte gesteld. Op 29 mei organiseert 3M in Zwijndrecht een infosessie om het project toe te lichten aan omwonenden. In de tussentijd start het openbaar onderzoek van de gemeentes Zwijndrecht en Beveren, waarbij alle belanghebbenden - omwonenen, de gemeentes zelf en de betrokken overheden - opmerkingen of bezwaren kunnen indienen.

De duurtijd van de sanering voor het hele gebied wordt ingeschat op drie tot vier jaar, maar volgens OVAM-woordvoerder Verheyen is het moeilijk om in te schatten wanneer de sanering effectief kan starten. "We kunnen niet vooruitlopen op de beroepsprocedure. Alles hangt ervanaf wat er wordt toegevoegd tijdens het onderzoek." Eind juli neemt de OVAM een beslissing.