België moet de interacties tussen de defensie- en de gezondheidssector versterken, zijn testcapaciteit uitbreiden om beter voorbereid te zijn in het geval van een epidemie en in de paraatheids- en risicobeheersplannen meer rekening houden met chemische en biologische dreigingen. Dat stelt het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) in een beoordeling over hoe ons land voorbereid is en reageert op gezondheidscrisissen. De FOD Volksgezondheid zal aan de slag gaan met de aanbevelingen en stelt tegen eind dit jaar een actieplan voor.

Elke drie jaar voert Europa via het ECDC een evaluatie uit over de mate waarin lidstaten voorbereid zijn en reageren op gezondheidscrisissen. België werd als eerste land geëvalueerd.

Een team van dertien deskundigen van het ECDC, de Europese Commissie en een expert van een lidstaat analyseerde een reeks documenten, waaronder paraatheids- en crisisbeheersplannen.  Daarna volgde een vijfdaags inspectiebezoek aan België, waarbij onder meer het beheer van noodsituaties op gezondheidsgebied, zoönosen (infectieziektes die van dier op mens kunnen overgaan, red.) en antimicrobiële resistentie werden onderzocht.

De FOD Volksgezondheid laat weten dat het rapport over het algemeen positief is. Zo is een van de positieve punten de nauwe samenwerking tussen het federale niveau en de gewesten, "hoewel België een complex land is door de gefedereerde structuur".

Een van de verbeterpunten is dat ons land in de huidige geopolitieke context in zijn paraatheids- en risicobeheersplannen nog meer de risico's verbonden aan chemische en biologische dreigingen moet opnemen.

Daarnaast moet België de interacties tussen de defensie- en de gezondheidssector versterken, zowel op Belgisch als op Europees niveau, aangezien het risico van een internationaal conflict niet kan worden uitgesloten.   

Verder moet de testcapaciteit worden versterkt met een plan om de capaciteit voor tests, opsporing en toezicht uit te breiden. Zo zou ons land beter klaarstaan bij een uitbraak, epidemie of pandemie.

De FOD Volksgezondheid zal samen met de deelstaten en verschillende partners een actieplan opstellen dat na de zomer op de agenda van de Interministeriële conferentie Volksgezondheid zal komen en eind 2024 wordt voorgesteld.

"Deze evaluatie van het ECDC geeft alvast aan dat we op diverse fronten onze paraatheid verbeterd hebben de laatste jaren, maar geeft ook aan waar er nog werk aan de winkel is met een aantal welkome aanbevelingen", reageert Dirk Ramaekers, voorzitter van de FOD Volksgezondheid.

Het departement Zorg ziet nog ruimte tot verbetering op Vlaams niveau. "We moeten blijven investeren in flexibel inzetbare en vooral ook opschaalbare methodes, systemen, procedures en reserves, waar we een beroep op moeten kunnen doen als een volgende crisis zich aandient", klinkt het. Het departement erkent dat er ook blijvend geïnvesteerd moet worden "in de goede samenwerking tussen de verschillende overheidsniveaus en in goede afspraken onderling".