De publicatie van wetenschappelijke studies wordt normaliter onderworpen aan een strikt proces en een peer review. Maar wereldwijd zijn er wetenschappers die er in slagen om dat proces te omzeilen door software te gebruiken om valse wetenschappelijke artikelen te produceren. Een Franse onderzoeker ontwikkelde op zijn beurt nieuwe software om frauduleuze publicaties op te sporen.
Ondanks de covid-pandemie hebben wetenschappers in 2020 zes miljoen peer reviewed publicaties geschreven, een stijging van 10% in vergelijking met 2019. Het verschijnsel komt wereldwijd voor, maar lijkt vaker voor te komen bij wetenschappers van Indiase of Chinese instellingen waar de druk om te publiceren zeer hoog is. Het ziet er naar uit dat ze software gebruiken om automatisch frauduleuze artikelen te produceren.
Met deze software, gedeeltelijk met behulp van AI, kunnen wetenschappelijke papers worden geproduceerd op basis van probabilistisch redeneren. Bij indiening in tijdschriften (zelfs belangrijke, zoals die van uitgevers als Elsevier of Nature) realiseren de redacteurs zich wellicht niet dat het om frauduleus werk gaat.
Daarom heeft Guillaume Cabanac, hoogleraar computerwetenschappen aan de universiteit van Toulouse, in samenwerking met andere wetenschappers software ontwikkeld om deze frauduleuze publicaties op te sporen: de Problematic Paper Screener.
Het werk van Prof. Cabanac is onder meer gebaseerd op het opsporen van slecht geformuleerde zinnen, d.w.z. dubieuze herformuleringen van algemeen bekende uitdrukkingen, die het resultaat zijn van het gebruik van computerprogramma's die wetenschappelijke teksten genereren. Een gemartelde uitdrukking is bijvoorbeeld ‘kunstmatige intelligentie’ die ‘vals bewustzijn’ wordt of ‘borstkanker’ die ‘borstgevaar’ wordt.
In januari 2022 vond de onderzoeker ‘tortured phrases’ in 3.191 gepubliceerde door vakgenoten getoetste artikelen, ook in gerenommeerde toppublicaties. De twee landen van herkomst van de auteurs waren India (71,2%) en China (6,3%).
Deze bevinding leverde Prof. Cabanac zijn benoeming op in ‘Nature’s Ten people who helped shape science’ in 2021.
